Yeniçağ Özel / Serkan Talan
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı son verilere göre enflasyon kasım ayında önceki aya göre yüzde 0,87 artarken yıllık enflasyon ise yüzde 31,07 oldu.
İktidar, özellikle son 5 yılda hızla artan enflasyonu yeniden tek hanelere düşürmeyi amaçlarken son dönemde enflasyonun artış hızı düşüşe geçti. Ancak Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı'nın (OECD) verilerine göre, en yüksek gıda enflasyonun olduğu Türkiye'de milyonlarca vatandaş büyük bir geçim sıkıntısı yaşıyor. Özellikle emekli maaşları ve asgari ücretteki düşük seviyeyli birlikte kira ve gıda fiyatlarındaki yüksek artış vatandaşların her geçen yıl daha yüksek şekilde yoksullaşmasının önünü açtı.
Ekonomideki kötü gidişi tersine çevirmesi beklentisi ile yaklaşık 7 yılın ardından yeniden hükümetteki yerini alan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, göreve geldikten sonra çeşitli zamanlarda enflasyonun tek hanelere düşeceği mesajını verdi. Şimşek'in 'tek haneli enflasyon' konusunda görevi geldiği 3 Haziran 2023'ten bu yana en az 7 açıklaması bulunuyor.
Bakan Şimşek, ilk olarak 6 Eylül 2023'de Orta Vadeli Program'ın (OVP) açıklanması sonrası konuk olduğu TRT Haber'de yaptığı açıklamada hedeflerinin enflasyonu tek hanelere düşürmek olduğunun altını çizip, 2025-2026 sonlarında enflasyonu tek hanelere indirmeyi amaçladıklarını söylemişti
Şimşek 'tek haneli enflasyonu' mesajını yine 2023 yılının aralık ayında Turkuaz Medya tarafından düzenlenen 'Finansın Geleceği' adlı zirvede vermişti. Konuşmasında enflasyonun 2026 yılı sonunda tek haneye düşeceğini söyleyen Bakan Şimşek, 2025 yılı için enflasyon beklentilerinin ise yüzde 14 seviyesinde olduğunu belirtmişti.
Şimşek, 2024 yılının eylül ayında CNN Türk'te yaptığı açıklamada tarih vermeden enflasyonu tek hanelere indirmeyi hedeflediklerini dile getirip, "Kalıcı refah artışı için, daha adil gelir dağılımı için enflasyonu tekrar tek haneye indireceğiz" ifadelerini kullanmıştı.
Bakan Şimşek, 2024 yılının ekim ayında katıldığı Brookings Enstitüsü'nde düzenlenen etkinlikte de enflasyonda tek haneli rakam hedefini yinelemişti. Enflasyonun uyguladıkları programa yanıt verdiğini savunan Şimşek, "2026'nın sonunda enflasyonun tek hanelere düşmesini öngörüyoruz" şeklinde konuşmuştu.
Ancak 2025 yılına gelindiğinde Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek'in 'tek haneli enflasyon' hedefinin 2027'ye ertelendiği görüldü. Şimşek, ağustos ayında Reuters'e verdiği röportajda 2026'da enflasyonun yüzde 20'lere inmesini beklediklerini belirterek tek haneli enflasyon için 2027'yi işaret etti. Şimşek, "Dezenflasyon öngördüğümüz rotada ilerliyor. Bizim için önemli olan, bu iyileşmenin kalıcı ve istikrarlı olmasıdır" dedi.
Bakan Şimşek benzer bir söylemi kasım ayında Londra'da Uluslararası Demokratlar Birliği'nin düzenlediği İngiltere Halk Buluşması'nda da kullandı. Şimşek, "Enflasyon birkaç yıl önce yüzde 64'tü; geçen yıl yüzde 44'e indi. Bu yıl sonunda yüzde 31 civarında bekliyoruz. Gelecek sene de çok yüksek ihtimalle yüzde 20 ve altına düşecek. Bir sonraki sene ise tek haneye" ifadelerini kullandı.
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek'in görev süresi boyunca hazırlanan orta vadeli programlarda enflasyon hedeflerinde değişimler oldu. Şimşek'in bakanlığında hazırlanan ilk programda 2024 için enflasyon tahmini yüzde 33, 2025 için yüzde 15,2; 2026 içinse yüzde 8,5 oldu. 2023 enflasyon tahmini yüzde 65 olarak belirlendi.
2024'te yayınlanan programda ise 2025 için enflasyon yüzde 17,5; 2026 için yüzde 9,7 ve 2027 için yüzde 7 olarak öngörüldü.
Ancak bu yıl yayınlanan programda enflasyon hedeflerinde yeniden sapma görüldü. Resmi Gazete'de yayınlanan son raporda enflasyonun 2025 yılında yüzde 28,5, 2026'da yüzde 16 ve 2027'de yüzde 9 olacağı tahmin ediliyor. Böylece iki rapor arasında sadece 2025 yılı enflasyon hedefi için 11 puanlık sapma görüldü.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın son enflasyon hedefi ise bu yıl için yüzde 31 yüzde 33 aralığında yer alıyor.
Kaynak: Ekonomi Servisi