Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) gibi kurumların rehberlikleri, okulların havalandırma sistemlerini iyileştirmesini zorunlu kıldı. FRESH çalışması gibi uluslararası araştırmalar ve uzman görüşlerini temel alarak konuyu inceledi.
Hollanda'da gerçekleştirilen FRESH (Forced-ventilation Related Environmental School Health) çalışması, sınıf havalandırmasının çocuk sağlığı üzerindeki etkisini detaylı bir şekilde ele aldı.
Yayınlanan bu araştırma, 17 ilkokulda 18 sınıfı kapsayan bir müdahale denemesiyle, CO2 kontrollü mekanik havalandırma sistemlerinin sınıf içi CO2 seviyelerini nasıl düşürdüğünü inceledi.
Araştırmacılar, havalandırma oranlarının bina standartlarını karşılamadığını ve özellikle ısınma sezonunda yetersiz kaldığını belirtti.
Düşük havalandırma oranlarının solunum semptomlarını artırdığını ve okul devamsızlığını yükselttiğini vurgulayan çalışma, CO2 seviyelerini 800-1200 ppm aralığına indirerek solunum sağlığını ve bilişsel performansı iyileştirdiğini ortaya koydu.
Araştırmayı yöneten Utrecht Üniversitesi Julius Center for Health Sciences and Primary Care'den Dr. Machiel Vonk, "Kötü iç mekan hava kalitesi, çocukların hem sağlığını hem de öğrenme yeteneklerini olumsuz etkiliyor. Düzenli havalandırma, CO2 birikimini önleyerek enfeksiyon riskini azaltıyor ve konsantrasyonu artırıyor" dedi.
Benzer şekilde, Lawrence Berkeley National Laboratory'den Dr. William J. Fisk'in 2016'ya kadar uzanan literatür derlemesi, sınıf havalandırma oranlarının standartların altında kaldığını ve bunun öğrenci performansını doğrudan etkilediğini kanıtladı. Fisk'in analizine göre, havalandırma oranını her 2.1 cfm (küp feet/dakika) kişi başına artırdığınızda, matematik ve okuma testlerinde başarı oranı yüzde 2.7-2.9 oranında yükseldi.
Araştırma, 100 okulda yapılan bir çalışmaya dayanarak, havalandırma oranlarının 15 cfm/kişi altında kalmasının devamsızlığı artırdığını ve solunum sorunlarını tetiklediğini belirtti. Fisk, "Havalandırma iyileştirmeleri, enerji maliyetlerini artırabilir ama öğrenci sağlığı ve performansı açısından uzun vadeli kazanımlar çok daha büyük" şeklinde konuştu.
WHO'nun okul havalandırması ve çocuk sağlığı rehberlikleri de bu bulguları destekledi.
Örgüt, okullarda yeterli havalandırmanın bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlediğini ve solunum yolu enfeksiyonlarını azalttığını vurguladı. WHO, sınıf başına en az 10 litre/saniye dış hava girişi önerirken, CO2 seviyelerinin 1000 ppm'i aşmaması gerektiğini belirtti. Pandemi sonrası güncellenen rehberlerde, mekanik havalandırma sistemlerinin HEPA filtrelerle desteklenmesini tavsiye ediyor. Bu, özellikle astım gibi kronik hastalıkları olan çocuklar için kritik; zira EPA verilerine göre, okul çağındaki her 13 çocuktan biri astım sorunu yaşıyor ve kötü hava kalitesi bu oranı artırıyor.ABD'de yapılan bir başka çalışma, California'daki 162 sınıfı kapsayan bir araştırmada, havalandırma oranlarının düşük olduğu okullarda öğrencilerin standart testlerdeki başarı oranının yüzde 3-8 oranında düştüğünü gösterdi.
Araştırmacılar, havalandırmayı ikiye katlamanın akademik performansı yüzde 8 artırdığını ve devamsızlığı azalttığını belirtti.
Harvard T.H. Chan School of Public Health'ten uzmanlar, okul hava kalitesinin bilişsel fonksiyonları doğrudan etkilediğini ve kirli havanın uzun vadede akciğer gelişimini bozabileceğini ekledi.
Harvard'dan bir uzman olarak Dr. Joseph Allen, "Okul havalandırması, sadece COVID-19 gibi salgınlar için değil, günlük solunum sağlığı ve öğrenme için temel bir gereklilik" dedi.
Dünya genelinde 40 ülkede 50 yıllık araştırmaları derleyen bir inceleme, sınıf hava kalitesinin termal konfor, verimlilik ve maruziyet riskini etkilediğini ortaya koydu.
Araştırmacılar, düşük havalandırmanın bilişsel performansı azalttığını ve solunum hastalıklarını artırdığını vurguladı. Özellikle, partikül madde (PM2.5) ve uçucu organik bileşikler (VOC'ler) gibi kirleticilerin okullarda evlerden daha yüksek seviyelerde olduğunu belirtti.
İsveç'teki Chalmers Üniversitesi'nden Dr. Sasan Sadrizadeh, "Okullar, konumlarına göre özel stratejiler geliştirmeli; örneğin trafik yoğunluğunun yüksek olduğu yerlerde filtreleme sistemleri zorunlu hale gelmeli" önerisinde bulundu.
Uzmanlar, okulların HVAC sistemlerini düzenli bakım yapmasını ve CO2 monitörleri kullanmasını tavsiye ediyor. Düşük maliyetli çözümler, pencere açma ve fan kullanımı gibi yöntemlerle bile CO2 seviyelerini düşürülebilir. Ancak, kırsal ve orta gelirli okullarda bu uygulamaların daha az yapıldığına dikkat çeken raporlar, eşitlik sorununu işaret etti.
CDC'nin okul havalandırma rehberleri, maksimum dış hava girişi ve HEPA filtreli taşınabilir temizleyicileri önererek, bulaşıcı hastalık riskini yüzde 35-48 oranında azalttığını belirtti.
Sınıf havalandırmasının düzenli uygulanması, çocukların solunum sağlığını korurken akademik başarılarını artırdı.
WHO ve EPA gibi kurumların rehberlikleri, okullara acil eylem çağrısı yaptı. Uzmanlar, bu konuda ulusal politikaların güçlendirilmesini ve finansal desteklerin artırılmasını talep etti.
Haber: Gülsüm Hülya Sundu / Haber Merkezi