Ekonomist Dergisi’nin her yıl düzenlediği “Anadolu’nun En Büyük 500 Şirketi” araştırmasının 2023 yılı sonuçları kamuoyuyla paylaşıldı. İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki kentlerde faaliyet gösteren şirketleri mercek altına alan araştırma, bu yıl da Anadolu’nun üretim, ihracat ve istihdam kapasitesini çarpıcı bir şekilde ortaya koydu.
TOSÇELİK ZİRVEYİ BIRAKMADI
Araştırma sonuçlarına göre, Tosyalı Holding’in bir işletmesi olan Tosçelik, 2013 yılından bu yana dokuzuncu kez liderlik koltuğuna oturdu. Şirket, sekiz yıldır kesintisiz birinci sırada yer alarak Anadolu 500’ün tarihindeki en uzun liderlik dönemini yaşıyor. Listenin ikinci sırasında Kardemir, üçüncü sırasında ise Yıldız Entegre yer aldı. Geçen yıl yedinci sırada bulunan Yıldız Entegre’nin bu yıl elde ettiği yükseliş dikkat çekti.
CİRO ARTIŞINA RAĞMEN GSYH’DE DÜŞÜŞ
2023’te Anadolu 500 şirketlerinin toplam cirosu, bir önceki yıla göre yüzde 40 artışla 2 trilyon 718 milyar 486 milyon TL’ye ulaştı. Ancak, bu artışa rağmen Anadolu 500’ün Türkiye’nin Gayrisafi Yurt İçi Hasılası (GSYH) içindeki payı yüzde 13,07’den yüzde 10,2’ye geriledi. Yüksek enflasyon, ihracat pazarlarındaki daralma ve deprem etkileri bu gerilemenin temel nedenleri olarak gösteriliyor.
İHRACATTA SERT DÜŞÜŞ
Anadolu 500 şirketlerinin ihracat performansı, 2023 yılında dikkat çekici bir düşüş gösterdi. 2022’de 24 milyar 775 milyon dolar olarak kaydedilen toplam ihracat, bu yıl yüzde 16,5 oranında gerileyerek 20 milyar 688 milyon dolara indi. Anadolu 500’ün Türkiye’nin toplam ihracatındaki payı ise yüzde 8,1’e kadar düştü.
DEPREM VE EKONOMİK BELİRSİZLİKLERİN ETKİSİ
2023’te Kahramanmaraş merkezli depremler, Anadolu’nun üretim merkezlerini derinden etkiledi. Gaziantep, Adana ve Kahramanmaraş gibi kentler, deprem felaketinden ağır yaralar alırken, bu durum bölgede faaliyet gösteren şirketlerin üretim ve istihdam kapasitelerine olumsuz yansıdı. Tüm bu olumsuz gelişmelerle birlikte, dünyada artan ekonomik belirsizlikler ve siyasi gerginlikler, Anadolu’nun şirketlerine ek bir baskı unsuru oldu.
İSTİHDAMDAKİ DARALMA SINIRLI KALDI
Anadolu 500 şirketlerinin istihdam kapasitesindeki daralma, deprem etkilerine rağmen sınırlı seviyede kaldı. 2022 yılı sonunda 291 bin 285 kişiye istihdam sağlayan bu şirketler, 2023 sonunda yüzde 2 oranında kayıpla 285 bin 519 kişiyi çalıştırır hale geldi. Bu rakam, Anadolu’nun şirketlerinin zorluklara rağmen çalışanlarına sahip çıktığını ortaya koydu.
ARAŞTIRMA NASIL GERÇEKLEŞTİRİLİYOR?
“Anadolu’nun En Büyük 500 Şirketi” araştırması, Ekonomist Dergisi’nin şirketlerden temin ettiği verilerle gerçekleştiriliyor. Listede, üç büyük şehir dışında faaliyet gösteren, büyük holdinglere bağlı olmayan ve yabancı sermaye payı yüzde 50’nin altında olan şirketler yer alıyor. Araştırma ilk olarak 2004 yılında, 250 şirketin verileriyle başlamıştı. Katılımın artmasıyla birlikte bu rakam, 2010 yılında 500’e çıkarıldı.
Kaynak: Ekonomist / Haber Merkezi