ASÜ’den Tıpta Çığır Açacak Buluş: İğnesiz Diyabet ve Mide Hastalığı Sensörü Patentlendi
Prof. Dr. İsmail Bayraklı’nın geliştirdiği girişimsel olmayan nefes sensörü ulusal patent aldı; klinik doğruluk %97’ye ulaştı. Cihaz çok yakında tanıtıma çıkacak.
Aksaray Üniversitesi (ASÜ) Mühendislik Fakültesi Elektrik – Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Bayraklı ve ekibi tarafından geliştirilen girişimsel olmayan diyabet ve mide hastalıkları sensörü, ulusal patentle tescillendi. Çığır açan yöntem, nefes havasındaki tek bir referans molekülü analiz ederek diğer moleküllerin konsantrasyonlarını hesaplayabilen yenilikçi bir teknolojiye dayanıyor.
Geliştirilen sistem, sadece basit bir nefes örneğiyle hem hastalık teşhisine hem de tedavi sürecinin takibine olanak sağlıyor. Çalışma, alanının önde gelen bilimsel yayınları arasında yer alan Measurement (Q1) dergisinde de yayımlandı. Uluslararası patent süreci ise inceleme aşamasına geçti.
Prof. Dr. Bayraklı, üretimi tamamlanan taşınabilir cihaz üzerinde giyilebilir hale getirme çalışmalarının başladığını belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
“Amacımız, nefes havasında bulunan birden fazla molekülü tek sensör sistemiyle analiz edebilmek. Bugün taşınabilir formdayız; çok yakında giyilebilir yapıya evrilecek. Böylece sadece bir nefesle birden fazla hastalığın aynı anda tespitini mümkün kılacağız.”
ASÜ bünyesinde sürdürülen klinik araştırmalar, sensörün diyabet teşhisinde yüksek doğruluk sunduğunu ortaya koydu. Araştırma kapsamında, 150 kişiden alınan CO₂ ve O₂ nefes molekülleri ile kan şekeri değerleri karşılaştırıldı ve %97 doğruluk oranı yakalandı.
Bu çalışma;
– ASÜ Tıp Fakültesi Fizyoloji ABD’den Doç. Dr. Mehmet Öz,
– Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD’den Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Bülbül,
– İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Erol Erkan
iş birliğiyle yürütülüyor. Araştırmaya ilişkin bilimsel makale hâlihazırda değerlendirme sürecinde.
TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında yürütülen mide hastalıkları araştırmalarında da kayda değer ilerleme sağlandı. Gastrit, reflü, ülser, gastrik kanser ve mide fıtığı gibi rahatsızlıklara sahip 500 hasta ile 500 sağlıklı bireyden elde edilen nefes verileri analiz edildi.
Çalışmalarda, nefes havasındaki bazı molekül konsantrasyonlarının mide hastalığı riskini 3 kata kadar artırdığı tespit edildi.
Proje;
– Doç. Dr. Filiz Sarı,
– Dr. Öğr. Üyesi Enes Eken,
– Doç. Dr. Kazım Gemici
tarafından ortaklaşa yürütülüyor. Konu ile ilgili makale de değerlendirme aşamasında bulunuyor.
Geliştirilen sensör sadece sağlık sektöründe değil; sera gazı takibi ve karbon ayak izi ölçümleri gibi sanayi alanlarında da kullanılabilecek kapasiteye sahip. Özellikle Avrupa Birliği’nin Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (CBAM) kapsamında sanayicilerin ihtiyaç duyduğu ölçümlerin, bu cihazla yapılabileceği ifade ediliyor.
Prof. Dr. Bayraklı, “Cihazın ticarileştirme potansiyeli oldukça yüksek. Endüstriyel prototip tasarımımızı tamamlıyoruz, farklı patent süreçleri de devam ediyor. Çok yakında cihazı tanıtıma hazır hale getireceğiz” dedi.
Prof. Dr. Bayraklı, araştırmanın her aşamasında verdikleri destek için ASÜ Rektörü Prof. Dr. Alpay Arıbaş ve üniversite yönetimine teşekkür etti.
Haber Merkezi
