Bakan Yerlikaya, '53 bin 537 canımızı yitirdik'

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen depremler ile ilgili AFAD Başkanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezinde açıklamalarda bulundu.

ANKARA (İGFA) - 6 Şubat dahil tüm afetlerin yönetildiği Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezinde konuşan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 6 Şubat depremlerinin yıl dönümüne 4 gün kala depremin izlerini silmek, şehirleri ihya etmek, milletin acısını dindirmek için şimdiye kadar yapılan ve devam edilmekte olan çalışmaları aktardı.

4. SEVİYE ACİL DURUM İLAN EDİLDİ
Bakan Yerlikaya, “6 Şubat’taki Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7,7 büyüklüğündeki birinci deprem; saat 04.17’de meydana geldi. Saat 04.30’da AFAD tarafından, Türkiye’deki tüm kurtarma ekiplerimize, ‘deprem bölgelerine intikal edin’ talimatı verildi. Saat 04.40’ta nöbetçi AFAD ekibimiz tarafından Osmaniye Bilgi Apartmanından ilk vatandaşımız sağ olarak kurtarıldı. Diğer illerdeki nöbetçi AFAD ekiplerimiz arama kurtarma çalışmalarına süratle başladılar. Saat 05.00 itibarıyla dönemin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Fuat Oktay’ın başkanlığında, Bakanlarımız ve Türkiye Afet Müdahale Planı yani TAMP çalışma gruplarımız tam kapasiteyle AFAD Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezinde ilk toplantısını yaptı. AFAD; depremden sadece 45 dakika sonra, saat 05.02’de, TAMP’taki en üst seviye olan ve ‘Uluslararası Acil Yardım Çağrısını’ kapsayan 4. Seviye Acil Durum ilan etti.” dedi.
Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla felaketlerin yaşandığı her ile koordinasyonu sağlamak üzere kabinenin hemen hemen tüm Bakanlarının görevlendirildiğini ifade eden İçişleri Bakanı Yerlikaya, illerdeki mevcut yöneticilerimizi desteklemek için derhal 59 Vali, 8 Vali Mülkiye Başmüfettişi, 47 Mülkiye Müfettişi, 302 Kaymakam ve Vali Yardımcısı ile 292 Kaymakam Adayı olmak üzere toplam 708 Mülki İdare Amirinin deprem bölgesine hareket ettiğini söyledi.

Bakan Yerlikaya konuşmasını şu sözlerle sürdürdü:
“05.45’te bölgeye arama ve kurtarma personelleriyle AFAD gönüllüleri ve iş makineleri sevk edilmeye başlandı. Saat 07.57’de, İzmir Adnan Menderes Havalimanından uçaklar Adana Havalimanına arama kurtarma personeliyle ağır tonajlı arama kurtarma araçlarını ulaştırmak için havalandılar. Saat 11.25’te deprem bölgelerinde ilk bireysel çadırlar kuruldu. Birinci depremden 9 saat sonra, saat 13.24’te Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde ikinci bir depremle daha sarsıldık. Bu yıkıcı depremden sonra da hem arama kurtarma çalışmalarımız hem de yardımların sevkiyatı aralıksız devam etti.”

“HİÇBİR VATANDAŞIMIZI SAHİPSİZ BIRAKMAYACAĞIZ”
6 Şubat’ta millet olarak “Asrın Felaketi”ni yaşadıklarını üzüntüyle dile getiren Bakan Ali Yerlikaya, “120 bin kilometre karelik alanda 11 il, 124 ilçe, 6 bin 929 köy ve mahallede, ağır yıkımlara neden olan bu depremlerde 53 bin 537 canımızı yitirdik, 107 bin 213 vatandaşımız da yaralandılar. 14 milyon vatandaşımızı doğrudan etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremler etki alanı bakımından dünya literatürüne geçti. Devletimiz tam bir seferberlik ruhuyla tüm kurumları, kuruluşları, personeli, araç-gereç ve imkânlarıyla depremin ilk anından itibaren felaket bölgelerinde canla başla çalışmaya başladı. Depremin 2. günü Hatay’a gelen Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan; ‘Devlet-millet omuz omuza vererek inşallah afetin yol açtığı yıkıntıları kaldıracağız, hiçbir vatandaşımızı sahipsiz bırakmayacağız’ sözleriyle devletimizin kararlığını ifade ediyordu. Evet bu felaket günlerini geride bırakacaktık. Gün; ‘85 milyonun tek yürek, tek bilek olma günüydü.’ Milletimiz topyekun deprem bölgesindeki yaraları nasıl sararız diye çırpınıp duruyordu.” şeklinde konuştu.
Bakan Yerlikaya, “Depremin 3. günü ağır hasarlı olan kara yollarımız ulaşıma açıldı. Aziz milletimiz, kamu kuruluşlarımız, tüm mahalli idareler, sivil toplum kuruluşları, medyamız, 7’den 70’e herkes el ele veriyor, elden ele su, gıda, ilaç, giyecek, hijyen, yani yaşam için ne gerekiyorsa onları kolilerle tırlara yüklüyordu. Bölgede beslenme hizmeti kapsamında günlük ortalama 4 milyon kişiye yemek hizmeti verildi. 20 milyon gıda kolisi dağıtıldı, yaklaşık 150 bin yardım tırı bölgeye ulaştırıldı ve bunların dağıtımları koordine edildi.” ifadelerini kullandı.

“ACIYI BİRLİKTE OMUZLADIK, YARALARIMIZI BERABERCE SARDIK”
Evindeki yorganını gönderen ninelerimizin, düğünü için ayırdığı parasını bağışlayan genç kardeşlerimizin, kumbarasında biriktirdiği harçlığı paylaşan çocuklarımızın “millet” olmanın ne demek olduğunu bir kez daha gösterdiğini hatırlatan Bakan Yerlikaya, şoförlerin bir an önce deprem bölgesine ulaşmak için insanüstü bir gayret gösterdiğini; lokmaların boğazımıza düğümlendiği, gözümüzden yaşların, dilimizden duaların eksik olmadığı söyledi. Bakan Yerlikaya konuşmasına şöyle devam etti:
“Ülkemizin dört bir yanından, genci yaşlısı akın akın insanlarımız deprem bölgesine koşuyordu. Acıyı birlikte omuzladık. Yaralarımızı beraberce sardık. Hamdolsun ki; ‘Asrın Felaketini’ ‘Asrın Dayanışması’na dönüştürdük. Bu zor günler ancak bu ruhla aşılabilirdi. Depremin daha ilk anında yoğunlaştığımız iki alan vardı: Biri arama kurtarma faaliyetleri, diğeri ise geçici barınma hizmetleri. Depremler sonrasında maalesef 38 bin 901 bina yıkılmıştı. Bu binaların tamamında arama, içinde yaşam olduğu belirlenen 26 bin binada arama ve kurtarma faaliyeti yürütüldü. Bölgede müdahale çalışmaları kapsamında 11 bin 488’i uluslararası, 35 bin 250’si arama kurtarma, 142 bini güvenlik personeli olmak üzere toplam 650 bin personel görev yaptı. Ayrıca yürütülen bu çalışmalarda 20 bin araç ve iş makinesi, 141 helikopter, 182 uçak ve 23 gemi görevlendirildi. Uçak ve helikopterlerimiz toplam 17 bin 500 sorti yaptı.”

“93 ÜLKEDEN GELEN EKİPLERİNİN BİRER DESTAN YAZDILAR”
Yardımımıza koşan, enkaz altındaki bir canımıza ulaşmak için mücadele veren uluslararası yardım kuruluşlarına, arama kurtarma köpeği olan can dostlarımıza şükranlarını dile getiren Bakan Ali Yerlikaya, “Enkaz altından kurtardıkları her canda yaşadıkları sevinç, kaybettiğimiz her bir vatandaşımız için döktükleri gözyaşı insanlığın birlik ve dayanışma ruhunu bir kez daha göstermiştir. Bütün dünya şahittir ki AFAD ile birlikte JAK, JÖAK, PAK, Polis, Jandarma, Sahil Güvenlik, Güvenlik Korucularımız, Milli Savunma Bakanlığı DAK, Mehmetçiklerimiz, UMKE, MEB AKUB, itfaiyeciler, madenciler, ormancılarımız (ORKUT), sivil toplum kuruluşlarımız, üniversiteler, belediyeler, tüm gönüllülerimiz ve 93 ülkeden gelen arama kurtarma ekiplerinin tamamı adeta birer destan yazdılar. Zira onların bir eli enkaz altına uzanırken, diğer elleri de gönüllere ve kalplerimize dokundu.” dedi.

DÜNYANIN EN BÜYÜK İYİLEŞTİRME OPERASYONU
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, o zor anlarda bir taraftan arama kurtarma faaliyetleri sürerken diğer yandan geçici barınma için hummalı bir çalışmanın da sürdüğünü ifade ederken sözlerine şu şekilde devam etti:
“Bunun adı AFAD koordinasyonunda gerçekleştirilen dünyanın en büyük ‘İyileştirme Operasyonu’ydu. Önce çadırlar kuruldu. Bölgeye 1 milyon çadır sevk edildi. Bunların bir kısmı bireysel olarak dağıtıldı. 350 çadır kent alanında 645 bin çadır kuruldu ve yaklaşık 2,5 milyon afetzedemize buralarda geçici olarak barınma imkânı sağlandı. Tüm bunlar yapılırken depremden etkilenen ve yakınlarının yanlarına gitmek isteyen 3 milyon 549 bin afetzedemizin tahliyesi sağlandı. Türk Havayollarımız bu dönemde 13 bin 701 sefer ile 2 milyonu aşkın yolcu taşıyarak unutulmaz bir tarih yazdı. 712 kargo seferiyle 32 bin 770 ton yardım malzemesini deprem bölgesine ulaştırdı.”
14 ve 28 Mayıs’ta gerçekleşen seçimlerde 993 bin vatandaşımızın ve Yükseköğretime Geçiş Sınavına giren 120 bin öğrencimizin bölgeye gidiş ve dönüşlerinin sağlandığını ifade eden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 478 bin vatandaşın KYK yurtlarında 710 binin ise MEB yurtlarında olmak üzere toplam 1 milyon 188 bin vatandaşımızın yurtlarda misafir edildiğinin altını çizdi. 
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Bir taraftan tüm bu koordinasyon sağlanırken diğer yandan da geçici barınma merkezleri yani konteynerler üretiliyor, Konteyner kentler kurulmaya başlanıyordu. İlk bireysel konteynerimizi depremin 2. günü kurmaya başladık. 20 Şubat’ta ise Kahramanmaraş Karacasu’da ilk konteyner kentte yaşam başladı. Bugün geldiğimiz noktadaysa 414 konteyner kentte 215 bin 224 konteyner kurulumu gerçekleşti. Bu konteynerlerde 691 bin afetzedemiz misafir ediliyor.” dedi. 
Konteynerlerde ısıtıcı, klima, vantilatör, buzdolabı gibi temel ihtiyaçların yer aldığını dile getiren Bakan, “Ayrıca bu konteyner kentlerde; sağlık ocağından okullara, kreşlerden mescitlere, marketlerden eczanelere, oyun parklarından psikososyal destek alanlarına kadar bütün sosyal donatılar vatandaşlarımızın hizmetine sunuldu.” ifadelerini kullandı.
Kira destek ödemelerine vurgu yapan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Bugüne kadar geçici barınma hizmeti kapsamında 349 bin hanemize toplam 14 milyar 453 milyon lira ‘kira destek ödemesi’ yapıldı. Bu kapsamda ev sahiplerine aylık 7 bin 500, kiracılaraysa 5 bin lira kira destek ödemesi yapılmaya devam ediliyor. ‘Evim Yuvan Olsun’ kampanyası ile de vatandaşlarımız hem gönül kapılarını hem de evlerinin kapılarını depremzedelerimize açtı.” ifadelerine yer verdi.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “İçişleri Bakanlığımızın koordinasyonunda konteyner kentlerdeki ihtiyaç sahibi depremzedelerimize, AFAD-Kızılay iş birliğiyle her ay 4 bin 500 lira yüklenen 69 bin 289 esen kart dağıtıldı. Bu kartlara beş aylık toplam 1 milyar 8 milyon 141 bin lira yüklendi. Aynı zamanda 1 milyon 979 bin haneye 10 bin lira destek ödemesi, 557 bin haneye 15 bin lira taşınma yardımı 41 bin aile yakınına ise 100’er bin lira vefat yardımı yapıldı. Toplamda 106 milyar 728 milyon lira kaynak deprem bölgemize aktarıldı.” dedi.

ASRIN DAYANIŞMASI SERGİLENDİ
“Türkiye Tek Yürek” kampanyasında 128 milyar 949 milyon lira toplandığını ve bunun 79 milyar 263 milyon lirasının harcandığını söylenen İçişleri Bakanı  Ali Yerlikaya cümlelerine şöyle devam etti:
“Bağış hesaplarımız ile ilgili bütün süreçler ve veriler şeffaf bir şekilde 15 günde bir AFAD kurumsal web sitesinde ve sosyal medya hesaplarından paylaşılıyor. Nakdi yardımların yanı sıra ayni yardımlarda da ‘Asrın Dayanışması’ sergilendi. Kimi yardımseverler konteyner kent kurdu, kimi kalıcı konut yapımını üstlendi, kimi de tırlar dolusu insani yardım malzemesi gönderdi.”
Hasar tespitlerinin ve enkaz kaldırılma olayının altını çizen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Deprem bölgesinde 2 milyon 302 bin binada ve 6 milyon 227 bin bağımsız bölümde hasar tespiti yapıldı. 60 bin 421 acil yıkılacak ve yıkık binanın enkazları 68 günde tamamen kaldırıldı. Ağır hasarlı 200 bin 401 binadan 166 bin 602’sinin enkazı kaldırıldı. Şu ana kadar hacme göre enkaz kaldırma işleminin yüzde 91’i gerçekleştirildi. Geriye kalan enkaz kaldırma süreçleri de yoğun bir şekilde devam ediyor.” dedi. 
441 BİN 567 HAK SAHİPLİĞİ BELİRLENDİ 
Hak sahipliği sürecinin büyük bir hassasiyetle yürütüldüğünü söyleyen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya cümlelerini şöyle sürdürdü:
“Bu süreci; 30 Mayıs 2023 tarihinde başlattık. Depremzedelerimize öncelikle yasal başvuru süresi verildi. 11 il, 124 ilçe ve 6 bin 929 mahalleyi kapsayan hak sahipliği çalışmaları 211 günde tamamlandı. Bu yoğun çalışma için, 146 Hak Sahipliği Ofisinde yaklaşık 2 bin 500 personel görev aldı. Tüm değerlendirmeler AFAD AYDES yazılımı üzerinden bilişim ortamında yapıldı.

Vatandaşlarımız tarafından sunulan yaklaşık 30 milyon evrak incelendi. Toplamı 15 milyon sayfa olmak üzere 70 bine yakın komisyon kararı alındı. Bunların her biri 124 ilçe kaymakamı, 6 bin 929 mahalle muhtarı, 124 tapu temsilcisi, 124 nüfus temsilcisi, 124 belediye temsilcisi ve 124 AFAD yetkilisi tarafından imza altına alındı. Bu kapsamda 845 bin 371 talep değerlendirildi ve tüm süreçler tamamlandıktan sonra, 389 bin konut, 40 bin 658 işyeri ve 11 bin 531 ahır olmak üzere toplam 441 bin 567 hak sahipliği belirlendi. İl, ilçe ve kırsal alanda toplam 250 bin bağımsız bölümün ihalesi yapıldı. Yeni ihaleleri de yapmaya devam ediyoruz.” diye ifade etti.

“ATA YURDUNUZU ASLA KALICI OLARAK TERK ETMEYİN”
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konuşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın depremin ilk gününden itibaren depremzedelere vatandaşlar için söylediği “Şehrinize sahip çıkın, ata yurdunuzu asla kalıcı olarak terk etmeyin. Yıkılan her konutun daha iyisini, güzelini, güvenlisini, yenisini yapıp vereceğiz. Bu felaket, Türkiye Yüzyılı hayalimizi asla elimizden alamayacak.” sözlerini hatırlatarak şunları kaydetti:
“Hamdolsun öyle de oldu. Depremzede kardeşlerimiz, anılarının olduğu, büyük bir sevgiyle bağlı oldukları ata yurtlarına sahip çıktılar. Şehirlerini yeniden ihya etmek için canla başla mücadele ettiler. İşte yarın, Sayın Cumhurbaşkanımızın teşrifleriyle Hatay’dayız. Dünyada başka bir örneğine rastlanmayacak hızda, 41 bin deprem konutumuzun ve 5 bin köy evimizin kura çekimi ile anahtar teslim törenlerinin ilkine ‘Bismillah’ diyerek başlıyoruz.”
Anahtar teslim törenlerinin 4 Şubat’ta Gaziantep’te, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta devam edeceğini kaydeden İçişleri Bakanı Yerlikaya, “İlerleyen günlerde de diğer illerimizde, inşallah bu törenlerimizi gerçekleştireceğiz. Depremzede vatandaşlarımıza söz verildiği gibi konutlarını teslim edeceğiz. Çekilen her kura, teslim edilen her anahtar milletimizin dayanışma ruhunu, birliğini, beraberliğini, kardeşliğini, diğerkâmlığını ve devletimizin gücünü bir kez daha gösterecek.” ifadelerini kullandı.
“BÜYÜK VE GÜÇLÜ TÜRKİYE İDEALİNE YAKIŞIR ŞEKİLDE ÇALIŞACAĞIZ”
6 Şubat depremlerinin ardından afet bölgesi ilan edilen 11 ilde de anahtar teslim törenlerini gerçekleştireceklerini dile getiren Bakan Yerlikaya, “Depremzedelerimizin yeni sıcak yuvalarına kavuşmalarının sevincini milletçe paylaşacağız. Enkazların altından nasıl umutların yeşerdiğini, hayata nasıl sıkı sıkı tutunduğumuzu, büyük ve güçlü Türkiye idealine yakışır şekilde nasıl canla başla çalıştığımızı tüm dünyaya ilan etmeye devam edeceğiz. Depremin izlerini silecek, depremden etkilenen şehirlerimizi yeniden ayağa kaldıracağız. Bunu, bir ve beraber olarak yapacağız. Sizlerin gözleri önünde; deprem konutlarımızın ve kalıcı köy evlerimizin yapımına büyük bir hızla devam ediyoruz. İnşallah kura ve anahtar teslim törenlerini de yapmaya ve sevincimizi milletçe paylaşmaya devam edeceğiz.” dedi.
“DEVLETİMİZ MİLLETİMİZ İÇİN VARDIR”
Deprem bölgesinde 1 yıldır gece gündüz demeden çalıştıklarını ve devletin varlığını gösterdiklerini ifade eden İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, “Şehirlerimizi yeniden ayağa kaldırmak için gece gündüz demeden deprem bölgesinde sahadayız. Yüklenici firmalarımızla, mühendisiyle, öğretmeniyle, işçisiyle, sağlık çalışanıyla, resmi görevlisiyle ve gönüllüsüyle yüzbinlerce insanımız, deprem bölgesinde büyük fedakarlıklarla çalışıyor. Şehirlerimizi ayağa kaldırmak için mücadele veriyor. Bir kez daha altını çizerek ifade etmek isterim ki; devletimiz, milletimiz için vardır ve bu güçlü devlet, hiçbir vatandaşımızı yalnız bırakmamıştır, bırakmayacaktır.” şeklinde konuştu.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettikleri gibi, kıymetli vatandaşlarımız hiç endişe etmeyin. Biz bugüne kadar Van’daki o büyük depremi nasıl atlattıysak, Bingöl’de, Malatya’da, Elazığ’da ve İzmir’deki o depremleri nasıl atlatıp oradaki binaları, süratle yaparak nasıl sahiplerine teslim ettiysek aynı şekilde 11 ilimizde de bunu süratle gerçekleştirecek ve inşallah konutlarını sahiplerine teslim edeceğiz. Depremin ilk anından itibaren asrın dayanışmasına liderlik ederek, milleti için gece gündüz demeden çalışan, desteğini ve yapılan çalışmalarla ilgili takibini her daim sürdüren, kalıcı konutların yapımında güçlü iradesini ortaya koyan Sayın Cumhurbaşkanımıza gönülden şükranlarımı sunuyorum. 6 Şubat depremlerinin ilk anından itibaren 11 ilimizin yardımına koşan dönemin Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımıza, Sayın Bakanlarımıza, şu an kabinemizde görev yapan kıymetli Bakanlarımıza, mülki idare amirlerimize, deprem bölgesinde çalışan AFAD’a, Kamu kurum ve kuruluşlarımızdaki görevlilerimize, kahraman mehmetçiğimize, sivil toplum kuruluşlarımıza, gönüllülerimize ve yardım çağrımıza kulan veren tüm ülkelere teşekkür ediyorum. Halen bölgede çalışmaya devam eden arkadaşlarımıza kolaylıklar ve başarılar diliyorum. Depremde kaybettiğimiz tüm vatandaşlarımıza bir kez daha Allah’tan rahmet diliyor, aziz milletimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Rabbim ülkemizi ve milletimizi her türlü afetten korusun.”