Bilim dünyasından gelen yeni bir araştırma, uyku alışkanlıklarının beyin sağlığı üzerindeki etkilerine dair çarpıcı bulgular ortaya koydu. Özellikle öğleden sonra 13:00 ile 16:00 saatleri arasında alınan kısa süreli uykuların, beynin gençleşmesine ve bilişsel işlevlerin güçlenmesine önemli katkılar sağladığı belirlendi.
Uzmanlar, bu saatlerdeki uykunun biyolojik saatle uyumlu olduğunu ve sinir hücrelerinin yenilenmesini hızlandırdığını vurguladı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?
İngiltere’de Manchester Üniversitesi’nden Prof. Dr. Karl Kadler liderliğinde yürütülen bir çalışma, kaliteli uykunun hücre yenilenmesini desteklediğini ve yaşlanma sürecini yavaşlattığını gösterdi.
Araştırma, özellikle öğleden sonra alınan 30 dakikalık uykuların, beyindeki toksinlerin temizlenmesini hızlandırdığını ortaya koydu. Kadler, “Uyku sırasında beyin, gün içinde biriken zararlı proteinleri temizliyor. Özellikle beta-amiloid gibi Alzheimer hastalığıyla ilişkilendirilen maddeler, bu saatlerde daha etkin bir şekilde uzaklaştırılıyor” dedi.
Cambridge Üniversitesi’nden Klinik Nöropsikolog Prof. Dr. Barbara Sahakian da benzer bulguları destekliyor. Gençler üzerinde yapılan bir araştırmada, düzenli ve doğru saatlerde uyuyanların daha büyük beyin hacmine ve yüksek bilişsel performansa sahip olduğu tespit edildi. Sahakian, “Öğleden sonra 13:00-16:00 saatleri arasında kısa bir uyku, biyolojik saatin doğal ritmiyle uyumlu. Bu, sinaptik bağlantıları güçlendirerek hafızayı ve konsantrasyonu artırıyor” diye konuştu.
NEDEN ÖĞLEDEN SONRA UYKUSU?
Araştırmalar, biyolojik saatin gün içinde belirli dönemlerde uykuya daha yatkın olduğunu gösterdi.
Surrey Üniversitesi Uyku Araştırma Merkezi’nden Prof. Dr. Derk-Jan Dijk, öğleden sonra 13:00-16:00 saatleri arasındaki uykunun, melatonin hormonunun düşük seviyelerde olduğu bir dönemde gerçekleştiğini ve bu nedenle “derin ve yavaş dalga uykusu” (NREM evresi) için ideal olduğunu belirtti.
Dijk, “Bu saatlerde uyumak, beynin enerji depolarını yenilemesine ve nöronlar arasındaki bağlantıları güçlendirmesine olanak tanıyor” dedi. Ayrıca, Washington Eyalet Üniversitesi’nden yapılan bir çalışma, öğleden sonra uykusunun konsantrasyon ve üretkenlik üzerinde ciddi bir artış sağladığını ortaya koydu.
Araştırma, bu saatlerde uyuyan bireylerin, gün içinde daha az stres hormonu (kortizol) salgıladığını ve duygusal dengeyi koruduğunu gösterdi.
UZMANLARDAN PRATİK ÖNERİLER
Uzmanlar, öğleden sonra uykusunun faydalarını maksimize etmek için bazı önerilerde bulundu:
Düzenli Uyku Saatleri: Her gün aynı saatlerde uyuyup uyanmak, biyolojik saati dengeliyor.
Kısa Süreli Uyku: 20-30 dakikalık “power nap” (güç uykusu), beyin için en etkili süre.
Mavi Işıktan Kaçınma: Telefon ve bilgisayar ekranlarından yayılan mavi ışık, melatonin salgısını baskılıyor. Uyku öncesi ekran kullanımını azaltmak önemli.
Rahatlatıcı Ortam: Sessiz, karanlık ve serin bir ortam, uykunun kalitesini artırıyor.
Araştırmalar, 7 saatten az uyuyanlarda obezite riskinin %30 arttığını, buna karşın düzenli kısa uykuların metabolik dengeyi desteklediğini gösterdi.
Bilim insanları, öğleden sonra 13:00-16:00 saatleri arasında alınan kısa süreli uykuların, beynin gençleşmesi ve zihinsel performansın artması için bir “sihirli formül” olabileceğini belirtti.
Uzmanlar, modern yaşamın yoğun temposunda bu kısa uykuların, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığı korumanın anahtarı olduğunu vurguladı.
Haber: Alper Talha Şimşek / Haber Merkezi
