Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor?

Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor?

HABER 8.06.2025 11:16:00
Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor?

Dünya genelinde 48 büyük kıyı şehri, artan nüfusun su talebi ve iklim değişikliği nedeniyle hızla çöküyor. Jakarta, Bangkok ve Tianjin gibi şehirlerdeki çökme, selleri daha sık ve yıkıcı hale getiriyor.

1/5

Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor? 1

Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesi’nin (NTU) yeni bir çalışması, dünya genelinde 48 büyük kıyı şehrinin yeraltı suyu çıkarılması ve yükselen deniz seviyeleri nedeniyle tehlikeli bir hızda çöktüğünü ortaya koydu. Yaklaşık 76 milyon insanın yaşadığı bu şehirlerde, çökme ve seller ciddi bir tehdit oluşturuyor.

NTU’nun çalışması, küresel kentsel nüfusun %20’sini barındıran kıyı şehirlerinin, özellikle Asya, Afrika, Avrupa ve Amerika’da, çökme riskine karşı savunmasız olduğunu gösteriyor. 2014-2020 yılları arasında, bu şehirlerin bazı bölgeleri yılda en az 1 cm çöktü. Çin’in Tianjin şehri, hızlı sanayi ve altyapı gelişimiyle en aşırı vakalardan biri olarak öne çıkıyor; bazı bölgeler yılda 18.7 cm’ye kadar çöktü.

2/5

Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor? 2

Baş araştırmacı Cheryl Tay, BBC’ye yaptığı açıklamada, “En büyük neden yeraltı suyu çıkarılması. Özellikle Asya ve Güneydoğu Asya’daki şehirlerde, hızla büyüyen nüfus ve gelişim nedeniyle su talebi çok yüksek. Bu, çökmeyi hızlandırıyor ve gelecekte daha sık, yoğun ve uzun süreli selleri tetikleyebilir,” dedi.

3/5

Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor? 3

Özellikle Jakarta, Bangkok, Ho Chi Minh City ve Şanghay gibi alçak nehir ağızlarında yer alan şehirler, bu risklere karşı daha savunmasız. Jakarta’nın neredeyse yarısı şu anda deniz seviyesinin altında. Şehrin bataklık arazide, 13 nehrin okyanusa aktığı bir konumda olması, durumu daha da kritik hale getiriyor. Son on yılda, Jakarta’daki sellerde onlarca kişi hayatını kaybetti ve 280.000’den fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.

4/5

Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor? 4

Tay, çökme ve deniz seviyesindeki yükselişin birleşiminin “deniz seviyesindeki etkili yükselişi” hızlandırdığını vurguladı: “Kara aşağı iniyor, su yukarı çıkıyor. Bu iki faktör birleştiğinde riskler artıyor.” Bu nedenle Endonezya, yeni başkenti Nusantara’yı Borneo adasında, kıyıdan uzak bir bölgede kurma kararı aldı. Yeni başkent, dev bir baraj ve rezervuarla su ihtiyacını karşılayarak yeraltı suyu çıkarımını ortadan kaldırmayı hedefliyor.

5/5

Dünya çöküyor! Kıyı şehirleri neden hızla batıyor? 5

Kıyı şehirlerindeki çökme ve yükselen deniz seviyeleri, milyonlarca insanın hayatını tehdit ediyor. Bilim insanları, yeraltı suyu kullanımının azaltılması ve sürdürülebilir su yönetimi politikalarının benimsenmesi gerektiğini vurguluyor. Aksi takdirde, Jakarta gibi şehirlerdeki felaketler daha sık ve yıkıcı hale gelebilir.

 

 

 

Haber: Sena Özkan / Haber Merkezi

28.6°