Tek bir egzersiz seansının bile kanser hücrelerini yüzde 30’a kadar azaltabileceği, bilim dünyasında heyecan yaratan bir keşif olarak karşımıza çıktı.
Düzenli fiziksel aktivitenin kanser riskini düşürdüğü ve tedavi süreçlerini desteklediği uzun süredir bilinse de, son araştırmalar egzersizin kanser hücreleri üzerindeki doğrudan etkisini ortaya koydu.
Uzmanlar, bu bulguların kanser tedavisinde devrim yaratabileceğini söyledi. Prof. Randall Johnson liderliğinde yapılan bir çalışma, egzersizin bağışıklık sisteminin kanserle savaşan sitotoksik T hücrelerini aktive ederek tümör büyümesini yavaşlattığını gösterdi. Fareler üzerinde yapılan deneylerde, düzenli egzersiz yapan grupta kanser büyümesinin azaldığı ve hayatta kalma oranlarının arttığı gözlemlendi. Johnson, “Egzersiz, kanserle mücadelede bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve tümör hücrelerini hedef alan metabolik değişiklikleri tetikliyor” dedi.
Pittsburgh Üniversitesi’nden Dr. Marlies Meisel’in liderliğindeki bir başka çalışma, egzersizin bağırsak mikrobiyomu üzerindeki etkisini inceledi. Bulgular, egzersizin bağırsakta format adı verilen bir metabolitin üretimini artırdığını ve bu metabolitin kanserle savaşan CD8 T hücrelerini güçlendirdiğini ortaya koydu. Meisel, “Bağırsak mikrobiyomunun kanser hücreleri üzerindeki etkisi, egzersizin koruyucu gücünü anlamada yeni bir kapı açıyor” diyerek bu bağlantının önemini vurguladı.
KLİNİK ÇALIŞMALARDAN ÇARPICI SONUÇLAR
Cancer Research dergisinde yayımlanan bir sistematik derleme, egzersizin kemoterapi ve tamoksifen gibi tedavilerin etkinliğini artırdığını gösterdi.
Altı preklinik ve yedi klinik çalışmayı inceleyen bu araştırma, egzersizin kemoterapiyle birlikte kullanıldığında tümör hacmini azalttığını ve tedavi yanıtını iyileştirdiğini ortaya koydu.
Alberta Health Services’ten Dr. Lin Yang, “Egzersiz, kanser tedavilerinin etkisini artıran bir katalizör gibi davranıyor” dedi.
New England Journal of Medicine’da yayımlanan bir klinik çalışma, kolon kanseri hastalarında düzenli egzersiz programlarının hastalığın nüksetme riskini azalttığını ve hayatta kalma oranlarını artırdığını kanıtladı.
Kanada’daki Queen’s Üniversitesi’nden Dr. Christopher Booth, “Egzersiz, artık sadece yaşam kalitesini artırmak için değil, hayatta kalma oranlarını iyileştirmek için de standart bir tedavi unsuru olmalı” diyerek bu bulguların klinik uygulamalara entegre edilmesi gerektiğini belirtti.
EGZERSİZİN MEKANİZMASI: NASIL İŞLİYOR?
Egzersizin kanser hücreleri üzerindeki etkisi, birden fazla biyolojik mekanizma üzerinden gerçekleşiyor. Fiziksel aktivite, insülin duyarlılığını artırarak kanser gelişimiyle bağlantılı hormon düzeylerini düşürüyor, sistemik iltihabı azaltıyor ve bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Ayrıca, egzersiz sırasında kaslardan salgılanan miyokinler (örneğin IL-6), kanser hücrelerinin çoğalmasını baskıladı.
European Journal of Applied Physiology’de yayımlanan bir makalede, egzersiz sonrası alınan serumun kanser hücrelerinin çoğalmasını %10-15 oranında azalttığı belirtildi.
Uzmanlar, haftada birkaç kez yapılan egzersizin bu etkileri birleştirerek tümör büyümesini anlamlı ölçüde yavaşlatabileceğini ifade etti.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: EGZERSİZ REÇETEYE YAZILMALI MI?
American College of Sports Medicine’in eski başkanı Dr. Kathryn Schmitz, egzersizin kanser hastaları için reçeteye yazılması gerektiğini savundu. Schmitz, “Binlerce randomize kontrollü çalışma, egzersizin kanser hastalarında kardiyovasküler sağlığı, kas gücünü ve yaşam kalitesini iyileştirdiğini gösteriyor. Artık elimizde kanser sonuçlarını iyileştirdiğine dair güçlü kanıtlar var” dedi.
Institute of Cancer Research’ten Dr. Amy Berrington ise egzersizin kanser riskini azaltmadaki rolüne dikkat çekti:
“Egzersiz, hormon düzenlemesi, iltihap azaltımı ve bağışıklık sistemi aktivasyonu yoluyla kanser riskini düşürüyor. Özellikle genç yaşta düzenli egzersiz yapanlarda dokuz farklı kanser türünde risk azalması gözlemledik.”
HANGİ EGZERSİZ, NE KADAR?
Dünya Sağlık Örgütü, kanser de dahil olmak üzere kronik hastalıkların önlenmesi için haftada 150-300 dakika orta yoğunluklu veya 75-150 dakika yüksek yoğunluklu aerobik egzersiz önerdi. Buna ek olarak, haftada iki kez orta-yüksek yoğunluklu kuvvet egzersizleri yapılmasını tavsiye etti.
Dr. Booth’un çalışması, egzersizin etkisinin kişiye özel planlarla daha da artırılabileceğini gösterdi.
Kolon kanseri hastaları için üç yıl boyunca fiziksel aktivite danışmanlarıyla yürütülen programlar, hastaların egzersize bağlı kalmasını sağlayarak çarpıcı sonuçlar elde etti.
HASTA HİKAYELERİ: EGZERSİZLE HAYATA TUTUNMAK
Kolon kanseri hastası Terri Swain-Collins, Kanada’daki klinik çalışmaya katılarak egzersizin hayatını nasıl değiştirdiğini anlattı:
“Her iki haftada bir danışmanımla buluşmak, egzersize devam etmemi sağladı. Kendimi daha güçlü ve umutlu hissediyorum.”
Benzer şekilde, meme kanseri tedavisi gören Mathilde, Kopenhag’daki Rigshospitalet Üniversitesi Hastanesi’nde yoğun bir egzersiz programına katılarak kas kaybını önledi ve tedavi sürecinde enerjisini korudu.
GELECEKTE NE BEKLENİYOR?
Bilim insanları, egzersizin kanser tedavisindeki rolünü daha iyi anlamak için klinik ve preklinik çalışmaları genişletti. Özellikle, egzersizin bağırsak mikrobiyomu ve bağışıklık sistemi üzerindeki etkileri, yeni tedavi protokollerinin geliştirilmesinde umut vadediyor.
Dr. Meisel, “Egzersizin kanser hücreleri üzerindeki etkisini tam olarak anlamak için daha fazla insan çalışmasına ihtiyacımız var, ancak mevcut veriler oldukça cesaret verici” dedi.
Egzersiz, kanserle mücadelede güçlü bir müttefik olarak öne çıktı. Tek bir antrenmanın bile kanser hücrelerini azaltabileceği gerçeği, hareket etmenin sadece fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal sağlığımız için ne kadar kritik olduğunu bir kez daha hatırlattı.
Uzmanlar, kanser hastalarının ve sağlıklı bireylerin egzersizi günlük yaşamlarına entegre etmesini önerdi.
Haber: Seçil Kılıç / Haber Merkezi
