Özkan, Temporo Mandibular Eklem Bozukluğu (TME) yani çene eklem bozukluğu olan hastaların yaklaşık yüzde 40’ının vertigo yaşadığını ifade ederek nedenlerini şöyle anlattı:
“Diş eksikliği baş dönmesi ve denge kaybına nasıl yol açar? İşte TME, diş eksikliği ve vertigo arasındaki ilginç bağlantı. Diş eksikliği, çiğneme kuvvetinin çenede dengesiz dağılmasına sebep olur. Bu, çene ekleminde aşırı yüklenme, kıkırdak aşınması ve iltihaplanma sürecini tetikler. Çene eklemiyle iç kulağın anatomik yakınlığı nedeniyle iç kulak vestibüler sinir sistemine zarar verir. Diş eksikliğine bağlı çene kapanış bozukluğu (maloklüzyon) ve çene kas spazmları, kulak çınlaması ve vertigoya neden olur. Sonuç? Kulak çınlaması, baş dönmesi ve kontrol edilemeyen denge kaybı.”
DİŞ EKSİKLİĞİ NEDEN ÇENE EKLEMİNDEN İÇ KULAĞA “DOMİNO ETKİSİ” YARATIR?
Özkan, özellikle arka diş eksikliğinin çiğneme sisteminde kuvvet dağılımını bozarak çene eklemine anormal yük bindirdiğini belirtti: “Bu, çene eklem kıkırdağında aşınma, bağ dokularında gerilme ve zamanla kapanış bozukluğuna (maloklüzyon) yol açar. Yanlış kapanış, çiğneme kaslarında kronik spazmlara, çene eklem çevresinde iltihaplanmaya ve iç kulaktaki vestibüler sinirlerin sıkışmasına sebep olur. Diş eksikliği, çene ekleminde adeta bir ‘zincirleme kaza’ başlatır. Önce mekanik stres eklem yüzeyini ve kıkırdağı aşındırır, ardından iltihaplanma başlar. İltihap, iç kulakla komşu bölgede ödem oluşturarak denge sinyallerinin beyne yanlış ulaşmasına neden olur. Bu da vertigo ve kulak çınlamasıyla sonuçlanır.”
DİŞ EKSİKLİĞİNDEN KAYNAKLANAN ÇENE EKLEM SORUNLARI: VERTİGOYA GİDEN YOL
Arka diş eksikliğiyle çevre dişlerin boşluğa kaydığını ve eğildiğini vurgulayan Özkan, şunları söyledi:
“Bu durumda çiğneme kuvveti, ilgili tarafta çene eklemine dengesiz aşırı yük bindirir ve asimetrik yüklenme başlar. Çene eklem kıkırdak aşınması: Eklem diskinde deformasyon ve kıkırdak kaybı oluşur. Çene ekleminde iltihaplanma: Aşınan dokular enflamasyonu tetikler; şişlik, ağrı ve kas spazmları ortaya çıkar. Vestibüler sistemin etkilenmesi: Eklemdeki iltihap, iç kulaktaki sıvı dengesini ve sinir iletimini bozarak vertigoya yol açar. Çene eklem kaynaklı vertigonun 6 kritik belirtisi: Çene hareketiyle artan baş dönmesi, kulak çınlaması veya uğultu, çene ekleminde tıklama sesi, takırtı ve ağrı, sabahları çene eklem tutulması, yüzde ve şakaklarda zonklayıcı ağrı, ani denge kaybı ve mide bulantısı.”
PROF. DR. BİRKAN TAHA ÖZKAN’DAN ÇENE EKLEM BOZUKLUĞU-VERTİGO TEDAVİSİNDE 5 ALTIN KURAL
Özkan, çene eklem bozukluğu ve vertigo ilişkisini değerlendirmek için kapsamlı muayene gerektiğini belirterek, “Çene cerrahı, diş eksikliği, çene ağrısı, baş ağrısı ve baş dönmesi gibi belirtileri değerlendirir. Çene ekleminin durumunu anlamak için klinik muayene yanı sıra X-ışınları, BT taramaları veya MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır. İlk olarak eksik dişler tamamlanmalı: İmplant veya köprü protezlerle çiğneme dengesi sağlanmalı, böylece eklem stresi yüzde 60 azalır. Anti-enflamatuar tedavi: Kortizon içermeyen enjeksiyonlar ve lazer terapisi ile eklem içi iltihap kontrol altına alınır. Fizik tedavi ve manuel terapi: Çene eklemine yönelik mobilizasyon ve postür egzersizleri denge sistemini destekler. Stres yönetimi: Meditasyon ve kas gevşetme teknikleri, çene sıkma alışkanlığını azaltır” dedi.
Özkan, 2024’teki bilimsel çalışmalarda, diş eksikliği ve çene eklem bozukluğu olan 150 hastanın incelendiğini aktararak şöyle devam etti:
“Hastalara eksik dişler implantla tamamlandığında: Yüzde 89’unda vertigo atakları tamamen durdu, yüzde 92’sinde kulak çınlaması şiddeti azaldı, yüzde 78’i çene eklem ağrısından kurtuldu. Çiğneme sistemi; diş, çene, çene eklemi ve kafa tabanından oluşur. Kafa tabanında çene eklemi ve iç kulak yolu doğrudan bağlantılıdır. Çiğneme sisteminin anatomik bütünlüğü, vestibüler sistemle ilişkisini düzenler. Bu, vertigo tedavisinde diş hekimleri ve çene cerrahlarının kritik rolünü ortaya koyuyor.”
Kaynak: İHA / ANKA / Haber Merkezi
