Türkiye, binlerce yıllık Hitit tabletlerini dijital ortama taşıyarak dünya arkeoloji ve tarih sahnesinde çığır açan bir projeye imza attı.
Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzeleri ve Çorum Müzesi envanterinde yer alan yaklaşık 114 bin çivi yazılı Hitit tableti, “Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki Çivi Yazılı Tabletlerin 3 Boyutlu Olarak Taranması ve Boğazköy Tabletlerinin Yapay Zeka Tarafından Okunması” projesi kapsamında dijital kütüphaneye aktarıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ankara Üniversitesi iş birliğinde yürütülen bu proje, yapay zeka teknolojisiyle tabletlerin okunmasını hızlandırarak bilimsel araştırmalara yeni bir kapı aralıyor.Projenin ilk aşamasında, 1.954 tablet yüksek çözünürlüklü fotoğraflar ve 3 boyutlu tarama teknolojisiyle dijitalleştirildi. Yapay zeka, bu tabletlerden 500’ünü okuyarak %75,66 başarı oranı elde etti.
Proje yürütücüsü, “Yapay zeka, eksik veya kırık tablet parçalarını tamamlayarak Hitit kültürünün sırlarını çözmede devrim oluşturuyor. Dijital kütüphane, bu verileri dünya çapındaki araştırmacıların erişimine sunacak” dedi.
ULUSLARARASI UZMAN GÖRÜŞLERİ
Almanya’daki Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden Hititolog Prof. Dr. Andreas Schachner, projeyi “tarihi yeniden yazma potansiyeline sahip bir adım” olarak nitelendirdi. Schachner, “Hitit tabletleri, Anadolu’nun en eski yazılı belgeleri. Yapay zekanın bu metinleri hızlı ve doğru bir şekilde çözmesi, Hititlerin siyasi, dini ve ekonomik yapısını daha iyi anlamamızı sağlayacak” dedi.
Chicago Üniversitesi’nden Asuroloji uzmanı Prof. Dr. Theo van den Hout ise projenin uluslararası bilim camiası için önemine dikkat çekti:
“Hititçe tabletlerin dijitalleştirilmesi, yalnızca Türkiye için değil, dünya arkeolojisi için de bir dönüm noktası. Bu dijital kütüphane, farklı dillerdeki tabletlerin karşılaştırmalı analizini kolaylaştırarak Mezopotamya ve Anadolu uygarlıkları arasındaki etkileşimleri aydınlatacak.”
Haber: Sinan Başhan / Haber Merkezi
