Mantar, ne bitki ne de hayvan sınıfına giren eşsiz bir canlı grubudur. Protein, lif, B vitamini, D vitamini, selenyum, potasyum ve antioksidan açısından son derece zengindir. Özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmesi, metabolizmayı dengelemesi ve hücre yenilenmesini desteklemesiyle son yıllarda süper gıda listelerinin vazgeçilmezi haline gelmiştir.
Genel olarak kültür mantarı daha güvenli ve sağlıklı kabul edilir. Çünkü kontrollü ortamda, hijyenik koşullarda yetiştirilir, pestisit ve ağır metal kalıntısı bulunmaz. İstiridye, şitaki, beyaz şapkalı mantar gibi kültür türleri besin değeri bakımından çok yüksektir. Doğadan toplanan mantarlar ise daha yoğun aroma ve bazı türlerde daha yüksek oranda aktif bileşen taşıyabilir. Ancak zehirli türlerle karışma riski çok yüksektir. Türkiye’de her yıl yüzlerce kişi yanlış mantar topladığı için zehirlenmektedir. Uzmanlar, doğadan mantar toplayacaksanız mutlaka deneyimli bir uzmanla birlikte olmanız gerektiğini vurguluyor.
Şapkası kapalı, sapı sağlam ve kırışık olmayanları tercih edin. Yüzeyinde koyu leke, ezik, yapışkanlık veya kötü koku varsa almayın. Ambalajlı ürünler alıyorsanız son kullanma tarihine ve üretim yerine bakın.
Pazar veya manavdan alacaksanız kültür mantarı olmasına özen gösterin. Rengi çok koyulaşmış veya sümüksü bir tabaka oluşmuş mantarları asla satın almayın.
Mantar asla uzun süre suda bekletilmemeli ve yıkanırken ovalanmamalıdır çünkü sünger gibi su çeker ve lezzetini kaybeder. En doğru yöntem şu şekildedir: Nemli bir kağıt havlu veya temiz bir mutfak beziyle nazikçe silin. Gerekirse sadece 2-3 saniye akan soğuk su altında hızlıca durulayın ve hemen kağıt havluyla kurulayın. Sap kısmındaki topraklı bölümü bıçakla incecik kesin.
Mantar buzdolabında saklanmalıdır ancak poşette değil! Orijinal kağıt torbasında veya delikli bir kağıt poşette buzdolabının sebzelik bölümünde 4-7 gün tazeliğini korur. Plastik poşete koyarsanız nem birikir ve çabuk bozulur. Dondurmak istiyorsanız önce hafifçe soteleyin, soğuduktan sonra buzdolabı poşetine koyup dondurucuda 6 aya kadar saklayabilirsiniz.
D vitamini kaynağıdır, kemik ve bağışıklık sistemini destekler. Antioksidan açısından zengin olduğu için kansere karşı koruyucu etki gösterir. Kilo kontrolüne yardımcı olur, düşük kalorilidir. Kan şekerini dengeler, diyabet dostudur. Selenyum içeriğiyle tiroid fonksiyonlarını düzenler. B vitamini deposudur, sinir sistemini güçlendirir, stresi azaltır.
Zehirli türlerle karıştırılırsa ölümcül olabilir. Çiğ tüketildiğinde sindirimi zorlaştırabilir, bazı kişilerde hazımsızlık yapar. Gut hastaları yüksek pürin içeriği nedeniyle aşırı tüketmemelidir. Alerjisi olan kişilerde kızarıklık, kaşıntı gibi reaksiyonu görülebilir. Bayat veya yanlış saklanmış mantar gıda zehirlenmesine yol açabilir.
Yetişkin sağlıklı bireyler için haftada 2-4 kez, porsiyon başına 150-200 gram mantar tüketmek idealdir. Çocuklarda haftada 1-2 kez, yaşlılarda ise 2-3 kez yeterli ve güvenlidir. Her gün tüketmek gerekmez, aşırı tüketimde sindirim rahatsızlığı yapabilir. Sonuç olarak mantar, doğru seçilip doğru hazırlandığında hem lezzet hem sağlık açısından sofralarımızın vazgeçilmezi olmayı hak ediyor. Kültür mantarlarını tercih ederek, temizliğine ve saklama koşullarına dikkat ederek bu mucizevi gıdadan en yüksek faydayı sağlayabilirsiniz.
Haber: Mehmet Köpüklü / Haber Merkezi
