2025-2026 eğitim-öğretim yılının başlamasıyla milyonlarca öğrenci ders başı yaptı. Ancak okul çantalarının ağırlığı ve yanlış oturuş pozisyonları, çocukların kas-iskelet sisteminde ciddi sağlık sorunlarına yol açtı.
Uzmanlar, yanlış çanta taşıma alışkanlıklarının ve okul sıralarında hatalı duruşun, skolyoz, kifoz ve kronik sırt ağrısı gibi tedavisi zor sorunlara zemin hazırladığını vurguladı.
Velilere ve öğrencilere hayati uyarılarda bulunan uzmanlar, alınacak basit önlemlerle bu risklerin önüne geçilebileceğini belirtti.
Fizyoterapistler, çocukların gelişim çağında omurgalarının eğriliğe son derece yatkın olduğunu ifade etti.
Özellikle tek omuza asılan ağır çantaların skolyoz riskini artırdığını belirten uzmanlar, “Çantayı tek taraflı taşımak tamamen yanlış. Bu alışkanlık, omurga eğriliğine neden olabilir. Çantanın iki askısı da omuzlara eşit şekilde takılmalı ve bele inmemeli” dedi.
Uzmanlar, okul sıralarında veya evdeki çalışma masalarında hatalı oturuşun da kalıcı omurga deformasyonlarına yol açabileceğini vurgulayarak, “Masa ve sandalye ayarlanabilir olmalı. Çocuğun sırtı sandalyeye tam temas etmeli ve uzun süre aynı pozisyonda kalmamalı” diye ekledi.
Uzman fizyoterapistler, okul çağındaki çocuklarda sırt ve bel ağrılarının hızla arttığını belirterek, “Hatalı çanta taşıma, ağır çantalar, sınıflarda ergonomik olmayan sıralar ve hareketsiz yaşam tarzı, çocuklarda duruş bozukluklarının temel nedenleri” dedi.
Örneğin, 30 kg ağırlığındaki bir çocuğun çantası 4,5 kg’ı aşmamalı.
BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR ALARM VERİYOR
Uluslararası bilimsel çalışmalar da bu uyarıları destekledi. Journal of Pediatric Orthopaedics’te yayımlanan bir araştırma, ağır okul çantalarının çocuklarda omurga eğriliği ve kas yorgunluğu riskini artırdığını ortaya koydu.
Araştırmaya göre, çanta ağırlığı çocuğun vücut ağırlığının yüzde 10-15’ini geçtiğinde omurgada anormal baskı oluşuyor, bu da uzun vadede skolyoz ve kifoz gibi ciddi deformasyonlara yol açabildi.
İskoçya ve Kanada’da yapılan bir başka çalışma, 90 derecelik dik oturma pozisyonunun omurgaya aşırı baskı uyguladığını ve kronik sırt ağrısına neden olduğunu gösterdi.
Araştırmacılar, masabaşı çalışmalarda 125 derece veya daha fazla geriye yaslanarak oturmanın omurga sağlığını koruduğunu belirtti. Bu bulgular, çocukların hem okulda hem de evde ergonomik oturma düzenine yönlendirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
YABANCI UZMANLARDAN ÖNERİLER
ABD’deki Mayo Clinic’ten ortopedi uzmanı Dr. Edward Laskowski, okul çantalarının ergonomik tasarıma sahip olması gerektiğini vurgulayarak, “Çantanın sırt kısmı dolgulu ve çocuğun omurgasına uyumlu olmalı. Ayarlanabilir, geniş askılar yükü eşit dağıtarak omuz ve boyun ağrılarını azaltır” dedi.
Laskowski, çanta ağırlığının çocuğun kilosunun yüzde 10’unu geçmemesi gerektiğini ve velilerin çanta içeriğini düzenli olarak kontrol etmesi gerektiğini belirtti.
İngiltere’deki Southampton Üniversitesi’nden fizyoterapist Dr. Sarah Mitchell ise çocukların uzun süre hareketsiz kalmasının kas-iskelet sorunlarını tetiklediğini söyleyerek, “Çocuklar teknolojik cihazları kullanırken boyunlarını sürekli öne eğiyor. Bu, boyun ve sırt kaslarında gerginliğe neden oluyor. Her 30 dakikada bir 5-10 dakikalık esneme ve hareket molaları şart” dedi.
Mitchell, ebeveynlerin evdeki çalışma ortamını ergonomik hale getirmesi gerektiğini, ayarlanabilir masa ve sandalyelerin bu konuda büyük fark oluşturduğunu ekledi.
VELİLERE VE OKULLARA ÇAĞRI
Uzmanlar, velilerin okul sıralarına müdahale edemese de evdeki çalışma ortamını düzenleyebileceğini vurguladı.
Uzmanlar, “Çocuklar bilgisayar veya tablet başında saatlerce hareketsiz kalıyor. Ebeveynler, çalışma masasını ve sandalyeyi çocuğun boyuna uygun hale getirmeli. Ayrıca çocukları hareket etmeye teşvik etmeli” dedi.
ÖNLEM ALIN, GELECEĞİ KORUYUN
Uzmanlar, alınacak basit önlemlerle çocukların omurga sağlığının korunabileceğini vurguladı.
Çift askılı, ergonomik çantalar kullanmak, çanta ağırlığını kontrol etmek, düzenli esneme hareketleri yapmak ve ergonomik çalışma ortamları oluşturmak, kalıcı sağlık sorunlarının önüne geçebilir.
Okul maratonunun kabusa dönüşmemesi için velilere ve eğitimcilere büyük sorumluluk düşüyor.
Haber: Engin Yaman / Haber Merkezi
