Yaz aylarında yükselen sıcaklıklar sadece bunaltıcı bir his oluşturmadı, aynı zamanda ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirdi. Bilimsel araştırmalar, aşırı sıcakların inme (felç) riskini artırdığını gösterdi.
Uzmanlar, özellikle yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve sıcak havalarda dışarıda vakit geçirenler için acil önlem çağrısı yaptı.
Uzmanlar, “Sıcak havalarda inme riski iki katına çıkabilir. Bu tehlike, çoğu kişinin farkında olmadığı kadar ciddi” diyerek halkı uyardı.
SICAKLIK VE İNME ARASINDAKİ BAĞLANTI: BİLİM NE DİYOR?
Çin’de yapılan bir araştırma, dış ortam sıcaklığının 32°C’yi aştığında inme riskinin iki katına çıktığını ortaya koydu. Üstelik bu etki, sıcaklığa maruziyet sona erdikten sonra bile 10 saate kadar devam edebildi.
Almanya’daki Helmholtz Münih Araştırma Merkezi tarafından yürütülen bir başka çalışma, özellikle gece sıcaklıklarının yüksek olduğu dönemlerde inme vakalarında istatistiksel olarak anlamlı bir artış tespit etti.
Uzmanlar, “Kalp-damar sistemi, vücudun ısı düzenlemesiyle doğrudan bağlantılı. Aşırı sıcaklar, bu sisteme ciddi bir stres bindiriyor ve inme riskini artırıyor” dedi.
Uluslararası alanda da benzer bulgular mevcut. Harvard Üniversitesi’nden Dr. Wenli Ni’nin yürüttüğü bir çalışma, diyabet ve obezite gibi kronik hastalıkları olan bireylerde sıcaklık artışlarının hücresel yaşlanmayı hızlandırdığını ve inme gibi nörolojik sorunları tetiklediğini gösterdi.
Amerikan Kalp Derneği’nin (AHA) bir araştırması ise sıcaklık her 1°C arttığında, 65 yaş üstü bireylerde kardiyovasküler ölüm riskinin %2 oranında yükseldiğini belirtti.
KİMLER RİSK ALTINDA?
İnme, beyne giden kan akışının ani kesilmesiyle ortaya çıkan ve kalıcı sakatlıklara yol açabilen ciddi bir sağlık sorunu. Araştırmalar, 55 yaşından sonra her 10 yılda inme riskinin iki katına çıktığını gösterdi.
Yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol, sigara kullanımı ve hareketsiz yaşam tarzı gibi klasik risk faktörlerinin yanı sıra, sıcaklık artışları bu riski daha da körükledi.
Uzmanlar, “Kronik hastalığı olanlar, yaşlılar ve susuzluğunu gideremeyecek durumda olanlar sıcak havalarda daha savunmasız” dedi.
UZMANLARDAN ÖNEMLİ ÖNERİLER
Uzmanlar, sıcak havalarda inme riskini azaltmak için alınabilecek basit ama etkili önlemleri sıraladı:
Su Tüketimi: Susama hissi olmadan bol su içmek, sıvı kaybını önlemek için kritik. Çay ve kahve, suyun yerini tutmuyor.
Güneşten Kaçınma: Öğle saatlerinde (11:00-15:00) dışarı çıkmaktan kaçınılmalı.
Serin Ortamlar: İyi havalandırılmış veya klimalı alanlarda vakit geçirilmeli. Prof. Dr. Afşar, “Vücut terlediğinde dışarı ısı atar. Serin ortamlarda bu süreç hızlanır ve vücut ısısı dengelenir” diyor.
Kronik Hastalıkların Kontrolü: Tansiyon, şeker ve kalp hastalıkları için ilaçların düzenli kullanılması hayati önem taşıyor.
Hafif Kıyafetler: Açık renkli, bol ve sentetik olmayan kıyafetler tercih edilmeli. Şapka veya kep kullanımı da öneriliyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE SAĞLIK: DAHA BÜYÜK BİR TEHDİT
Uzmanlar, iklim değişikliğinin sıcaklık artışlarını daha sık ve yoğun hale getirdiğine dikkat çekti.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporlarına göre, küresel ısınma sadece çevresel değil, insan sağlığı üzerinde de ciddi etkiler oluşturdu.
Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Dr. Eunyoung Choi, “Uzun süreli sıcaklara maruz kalmak, DNA’da kimyasal değişikliklere yol açarak biyolojik yaşlanmayı hızlandırıyor. Bu etki, sigara veya alkol kadar güçlü” dedi.
İklim değişikliği, özellikle Akdeniz havzasında yer alan Türkiye gibi ülkelerde sıcak hava dalgalarını daha sık ve şiddetli hale getirdi.
Haber: Rumeysa Tanıbalı / Haber Merkezi
