Japon mutfağının sade ama güçlü lezzetlerinden biri olan tofu, son yıllarda sağlık dünyasında adeta bir devrim oluşturdu.
Beyaz peynir, kaşar ya da çeçil peyniri gibi geleneksel seçeneklerin gölgesinde kalmış gibi görünse de, bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, tofu’nun sağlıklı beslenmenin yeni yıldızı olduğunu kanıtladı.
Uzak Doğu’nun bu mütevazı gıdası, hem besleyici özellikleri hem de çok yönlü kullanımıyla sofralarda hak ettiği yeri aladı.
Bilim Tofu’yu OnaylıyorTofu, soya sütünden yapılan ve kalsiyum sülfat gibi bitkisel koagülantlarla katılaştırılan bir gıda. Kökeni 2.000 yıl öncesine, Çin’e dayansa da, özellikle Japon mutfağında “uzun yaşamın sırrı” olarak anıldı.
Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan beslenme uzmanı Dr. Qi Sun, tofu’nun protein, kalsiyum, demir ve magnezyum gibi temel besin maddeleri açısından zengin olduğunu belirterek, “Tofu, et gibi hayvansal ürünlere sağlıklı bir alternatif sunuyor. Kolesterol içermemesi ve düşük doymuş yağ oranı, onu kalp sağlığı için ideal kılıyor” dedi.
Circulation dergisinde yayımlanan bir araştırma, haftada en az bir kez tofu tüketenlerin, nadiren tüketenlere kıyasla kalp hastalığı riskinin %18 daha düşük olduğunu ortaya koydu. Ayrıca, 9.514 meme kanseri hastası üzerinde yapılan bir başka çalışma, soya izoflavonlarının meme kanseri nüksünü %25 oranında azalttığını gösterdi.
Beslenme ve Diyetetik Akademisi’nden ulusal sözcü Jamie Mok, “Tofu’daki izoflavonlar, östrojene benzer olsa da, çok daha zayıf bir etkiye sahip. Bu, kanser riskini artırdığına dair eski inanışları çürüten bir bulgu” dedi.
Japon Mutfağında Tofu’nun YeriJapon mutfağında tofu, miso çorbasından hiyayakko (soğuk tofu) ve yudofu (sıcak tofu) gibi geleneksel yemeklere kadar geniş bir yelpazede kullanıladı.
UNESCO’nun “washoku”yu (geleneksel Japon mutfağı) somut olmayan kültürel miras listesine eklemesiyle, tofu’nun küresel çapta tanınırlığı daha da arttı.
Cambridge Üniversitesi’nden epidemiyolog Dr. Fumiaki Imamura, “Japon diyetinin sağlıklı olmasının sırrı, tofu gibi bitkisel bazlı gıdaların, deniz ürünleri ve fermente ürünlerle dengelenmesinde yatıyor” dedi. Bu diyet, Japonya’nın kadınlarda 87,74, erkeklerde ise 81,64 yıl olan yüksek yaşam beklentisine katkıda bulundu.
Tofu’nun çok yönlülüğü, onu dünya mutfaklarında da popüler kılıyor. Fransa’daki Bentomania restoranının sahibi Anh Pham, “Tofu, lezzetsiz diye düşünülse de, doğru baharatlar ve soslarla inanılmaz bir lezzet sunuyor. Vejetaryen müşterilerimiz arasında çok popüler” dedi.
Singapur’daki Okinawan Diner Nirai-Kanai’de ise tofu, özellikle “shimadofu” adı verilen daha sert ve tuzlu bir versiyonuyla çorbalarda ve stir-fry yemeklerinde kullanıldı.
TOFU MU, PEYNİR Mİ?
Geleneksel peynirler, özellikle beyaz peynir ve kaşar, yüksek protein ve kalsiyum içerikleriyle bilinse de, doymuş yağ ve kolesterol oranları tofu’ya kıyasla daha yüksek.
New York merkezli beslenme uzmanı Keri Glassman, “Tofu, hayvansal ürünlere kıyasla kolesterol içermiyor ve kalorisi oldukça düşük. Örneğin, 85 gram tofu sadece 80 kalori ve 8 gram protein sağlarken, aynı miktarda kaşar peyniri yaklaşık 200 kalori içeriyor” dedi.
Glassman, özellikle demir eksikliği riski taşıyan kadınlar için tofu’nun C vitaminiyle birlikte tüketilmesini önerdi. Tofu’nun bir diğer avantajı, çevre dostu olması.
Oxford Üniversitesi’nde yapılan bir çalışma, bitkisel bazlı diyetlerin hem sağlık hem de çevre açısından daha sürdürülebilir olduğunu gösterdi.
Tofu’nun karbon ayak izi, et bazlı ürünlere ve hatta bazı işlenmiş bitkisel alternatiflere kıyasla çok daha düşük.
TOFU’NUN YÜKSELİŞİ VE GELECEĞİ
Tofu’nun popülaritesi, özellikle ABD’de hızla artırdı. Küresel tofu pazarının 3 milyar dolar değerine ulaştığı ve 2033’e kadar 4,4 milyar dolara yükseleceği tahmin edildi.
Beslenme uzmanı Pam Smith, “Tofu, uygun fiyatı ve çok yönlülüğüyle, bütçe dostu bir protein kaynağı olarak öne çıkıyor” dedi. Walmart gibi büyük perakendecilerin 200’e yakın tofu bazlı ürün satması ve şeflerin tofu’yu gurme yemeklerde kullanmaya başlaması, bu gıdanın yükselişini hızlandırdı.
NASIL TÜKETİLİR?
Tofu’nun mutfakta kullanımı sınırsız. Jamie Mok, yumuşak tofu’nun puding ve tatlılarda, sert tofu’nun ise marine edilip fırında veya hava fritözünde kızartılarak tüketilebileceğini önererek, “25 gram soya proteini, kalp sağlığı için FDA tarafından önerilen günlük miktar” dedi.
Türk mutfağında ise tofu, ızgara sebzelerle veya baharatlı soslarla harmanlanarak mezelerde kullanılabilir.
TOFU, SAĞLIKLI YAŞAMIN YENİ YILDIZI
Tofu, sadece bir gıda değil, aynı zamanda sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzının sembolü.
Japon mutfağının bu sade ama güçlü lezzeti, bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleriyle desteklenerek, beyaz peynir ve kaşar gibi klasiklerin tahtını salladı.
Uzun yaşam, düşük kalori ve çevre dostu bir diyet arayanlar için tofu, sofralarda daha sık yer almayı hak ediyor.
Haber: Sena Özkan / Haber Merkezi
