Sıcak yaz günlerinde serinlemek için sıkça başvurulan vantilatörler, sanıldığı kadar masum olmayabilir.
Avustralya’daki Sidney Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir araştırma, özellikle susuz kalındığında vantilatör kullanımının kalp üzerinde ciddi bir yük oluşturarak ölümcül sonuçlara yol açabileceğini ortaya koydu.
Uzmanlar, sıcak hava dalgalarında vantilatör kullanımına dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor ve alınabilecek önlemleri sıraladı.
Sidney Üniversitesi’nde çevre sağlığı ve fizyoloji alanında uzman olan Dr. Ollie Jay liderliğinde gerçekleştirilen araştırma, sıcak ve nemli koşullarda vantilatörlerin vücut üzerindeki etkilerini mercek altına aldı.
20 gönüllünün katıldığı deney, 39,2°C sıcaklık ve %49 nem oranına sahip özel bir iklim odasında yapıldı.
Katılımcılar, dört farklı üç saatlik seansta test edildi: iki seansta yeterli sıvı alımı sağlanırken, diğer ikisinde susuz bırakıldılar. Denemeler, vantilatörlü ve vantilatörsüz ortamlarda gerçekleştirildi.
Susuzluk durumunda vantilatör kullanımı, kalbe binen yükü artırarak kalp krizi riskini yükseltti.
Araştırmaya göre, vantilatörler terleme yoluyla sıvı kaybını yaklaşık %60 oranında artırıyor, bu da dehidrasyonu hızlandırarak kardiyovasküler sistemi zorladı.
Dr. Jay, “Sıcak hava dalgalarında hayatını kaybedenlerin çoğu klimaya erişimi olmayan ve yalnızca vantilatör kullanan bireyler. Susuz kaldığınızda, vantilatör serinlik hissi verse de vücudunuzu soğutmak yerine daha fazla sıvı kaybına neden oluyor. Bu da kalbin daha fazla çalışmasını gerektiriyor ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor” dedi.
Araştırma, özellikle yaşlı bireylerde ve kalp hastalığı olanlarda riskin daha yüksek olduğunu gösterdi.
Örneğin, 65 yaş ve üzeri bireylerde vantilatör kullanımı 38°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda önerilmezken, 40 yaş altındaki sağlıklı bireyler için bu sınır 39°C olarak belirtildi.
Kanada’daki Montreal Kalp Enstitüsü’nden kardiyolog Dr. Martin Juneau, araştırmanın bulgularını destekleyerek, “Dehidrasyon, kan hacmini azaltır ve kalbin kan pompalamak için daha fazla çaba sarf etmesine neden olur. Vantilatörlerin neden olduğu hızlı sıvı kaybı, bu durumu daha da kötüleştiriyor. Özellikle kalp hastalığı öyküsü olan bireylerde bu durum, ani kardiyak olayları tetikleyebilir” açıklamasında bulundu.
Dr. Juneau, sıcak havalarda vantilatör kullanımının yanı sıra bol su tüketiminin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Araştırma, vantilatörlerin nemli ve sıcak havalarda geçici bir serinlik hissi sağlasa da, iç vücut sıcaklığını anlamlı ölçüde düşürmediğini de ortaya koydu. Özellikle kuru ve aşırı sıcak koşullarda (45°C ve %15 nem), vantilatörlerin “fırın etkisi” oluşturarak vücut sıcaklığını 0,3°C artırdığı belirlendi. Bu durum, kalp ve damar hastalıkları olan yaşlı bireyler için ciddi bir tehdit oluşturdu.
Uzmanlar, cilt ıslatma gibi yöntemlerin vantilatörle birlikte kullanıldığında konfor sağlasa da sağlık açısından yeterli koruma sunmadığını ifade etti.
UZMANLARDAN ÖNERİLER: VANTİLATÖR KULLANIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Sıvı Tüketimi: Vantilatör kullanmadan önce ve kullanım sırasında bol su için. Dehidrasyon, kalp üzerindeki yükü artırır.
Sıcaklık Sınırları: Sağlıklı yetişkinler için 39°C, 65 yaş üstü için 38°C üzerindeki sıcaklıklarda vantilatör kullanımından kaçının.
Risk Grupları: Kalp hastalığı, diyabet veya hipertansiyon gibi kronik rahatsızlığı olanlar, vantilatör kullanımında daha dikkatli olmalı.
Alternatif Çözümler: Klimaya erişim yoksa, toplu serinleme merkezleri veya gölgeli alanlar gibi çözümler tercih edilmeli.
Avustralya’da Monash Üniversitesi’nden iklim ve sağlık uzmanı Prof. Yuming Guo, sıcak hava dalgalarının kalp-damar hastalıkları üzerindeki etkisine dikkat çekerek, “Sıcaklık artışıyla kalp krizi riski üç katına çıkıyor. Vantilatörler, bu riski azaltmak yerine artırabilir. Toplum sağlığı için serinleme merkezlerinin yaygınlaştırılması ve halkın bilinçlendirilmesi şart” dedi.
SICAK ÇARPMASI TEHLİKESİNE DİKKAT!
Araştırma, vantilatörlerin yanlış kullanımının sıcak çarpması riskini de artırabileceğini gösterdi.
Sıcak çarpması belirtileri arasında yüksek ateş, aşırı terleme, hızlı kalp atışı, baş ağrısı ve kas krampları yer aldı. Eğer bu belirtiler 30 dakika içinde geçmezse, durum ciddi bir sağlık tehdidine dönüşebilir ve acil tıbbi müdahale gerekebilir.
Sidney Üniversitesi’nin bu araştırması, sıcak havalarda serinlik arayışında olan milyonlarca insan için önemli bir uyarı niteliğinde.
Uzmanlar, vantilatörlerin bilinçli kullanılması ve susuzluktan kaçınılması gerektiğini vurgularken, özellikle risk grubundaki bireylerin sıcak hava dalgalarında daha dikkatli olmaları gerektiğini söyledi.
Serin kalmak için doğru yöntemleri seçmek, hayat kurtarıcı olabilir.
Haber: Alper Talha Şimşek / Haber Merkezi
