Meme kanseri, dünya genelinde kadınlar arasında en sık görülen kanser türlerinden biri olmaya devam ederken, bilim dünyasından gelen yeni bulgular diyetin bu hastalık üzerindeki rolünü bir kez daha gündeme getirdi.
Son araştırmalar, yüksek yağ içerikli diyetlerin meme kanserinin metastazını, yani yayılımını, hızlandırabileceğini gösterdi.
Uzmanlar, bu verilerin hem hastalar hem de sağlıklı bireyler için beslenme alışkanlıklarını gözden geçirme zamanının geldiğine işaret ettiğini vurguladı.
İşte bilimsel gerçekler ve uzman görüşleriyle desteklenen bu önemli gelişmenin detayları...
BİLİMSEL KANITLAR: YAĞLI DİYET VE METASTAZ BAĞLANTISI
İspanya Ulusal Kanser Araştırma Merkezi’nden (CNIO) Dr. Héctor Peinado liderliğinde yürütülen bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin meme kanseri hücrelerinin vücudun diğer bölgelerine yayılma sürecini desteklediğini ortaya koydu.
Nature Communications dergisinde yayımlanan bu çalışma, üçlü negatif meme kanseri (TNBC) modelleri üzerinde yapılan deneylerle dikkat çekti.
Araştırmada, yüksek yağlı diyetle beslenen farelerde tümör hücrelerinin akciğerlere metastaz yapma olasılığının ciddi oranda arttığı gözlemlendi.
Dr. Peinado, “Yağlı diyet, pre-metastatik nişlerin oluşumunu hızlandırarak kanser hücrelerinin yeni organlara tutunmasını kolaylaştırıyor. Bu, platelets (trombositler) ve fibronectin proteininin aktivasyonunu artırıyor” dedi.
Bulgular, yağlı diyetin kanser hücrelerini bağışıklık sisteminden koruyan bir “zırh” oluşturduğunu ve böylece metastazı teşvik ettiğini gösterdi.
YAĞ TÜRÜ FARK EDİYOR: DOYMUŞ YAĞLAR SUÇLU MU?
Araştırmalar, diyetin yağ içeriğinin yanı sıra yağ türünün de önemli olduğunu vurguladı.
ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nden Dr. Michael Mosley, “Doymuş yağlar, özellikle hayvansal kaynaklı olanlar, meme kanseri riskini ve yayılımını artırabilir. Omega-6 yağ asitleri de pro-inflamatuar etkileriyle bu süreci destekliyor” açıklamasında bulundu.
Journal of Clinical Oncology dergisinde yayımlanan bir çalışma, doymuş yağ oranı yüksek diyetlerin meme kanseri hastalarında daha kötü prognozla ilişkili olduğunu ortaya koydu.
Zeytinyağı gibi tekli doymamış yağların (MUFA) bu etkiyi göstermediği, hatta bazı durumlarda koruyucu olabileceği belirtildi.
İngiliz beslenme uzmanı Dr. Rhiannon Lambert, “Mediterranean tipi diyetlerin, düşük doymuş yağ içeriğiyle meme kanseri riskini azalttığına dair kanıtlar artıyor” dedi.
MEKANİZMA NASIL İŞLİYOR?
Yağlı diyetlerin metastazı nasıl tetiklediği konusunda bilim insanları birkaç temel mekanizma üzerinde durdu.
Çin’deki Peking Üniversitesi’nden yapılan bir araştırma, yüksek yağlı diyetlerin kan dolaşımındaki trombosit aktivitesini artırarak tümör hücrelerinin hayatta kalma şansını yükselttiğini gösterdi.
Yağlı diyetin akciğerlerde fibronectin proteininin aşırı ekspresyonuna yol açtığı ve bu durumun metastatik hücreler için “verimli bir zemin” hazırladığı tespit edildi.
ABD’li kanser uzmanı Dr. Clifford Bassett, “Bu süreç, kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminden kaçmasını kolaylaştırıyor ve yayılımı hızlandırıyor. Yağlı diyet, adeta bir katalizör gibi çalışıyor” şeklinde konuştu.
UZMANLARDAN UYARI: DİYETİNİZİ GÖZDEN GEÇİRİN!
Uzmanlar, bu bulguların klinik uygulamalara yansıyabileceğini ve diyet müdahalelerinin kanser tedavisinde tamamlayıcı bir rol oynayabileceğini ifade etti.
Avustralyalı onkolog Dr. Samantha Ellis, “Hastalarımıza sadece tedavi değil, aynı zamanda yaşam tarzı değişiklikleri önermeliyiz. Yağlı diyetlerin azaltılması, özellikle doymuş yağlardan kaçınılması, metastaz riskini düşürebilir” dedi.
Dr. Peinado ise daha ileri bir adım atarak, “Platelet aktivitesini kontrol eden ilaçlarla birlikte diyet değişiklikleri, gelecekte anti-tümör tedavilerinin etkinliğini artırabilir” önerisinde bulundu.
NE YAPMALI?
Bilimsel veriler, yüksek yağlı diyetlerin meme kanseri yayılımındaki rolünü netleştirirken, uzmanlar bireyleri bilinçli seçimler yapmaya çağırdı.
Dr. Mosley, “Fast food, işlenmiş gıdalar ve kırmızı et gibi doymuş yağ kaynaklarından uzak durmak önemli. Bunun yerine balık, avokado ve zeytinyağı gibi sağlıklı yağlar tercih edilmeli” tavsiyesinde bulundu.
Araştırmalar, omega-3 yağ asitlerinin (örneğin somon balığında bulunan) antienflamatuar etkileriyle kanser riskini azaltabileceğini de destekledi.
KANSERLE MÜCADELEDE YENİ BİR SAYFA
Meme kanseriyle mücadelede diyetin bu denli etkili olabileceği fikri, hem hastaları hem de sağlık profesyonellerini harekete geçirdi.
Yağlı diyetlerin metastazı teşvik ettiği yönündeki bu bulgular, beslenmenin kanser sürecindeki gücünü bir kez daha kanıtladı.
Bilim dünyası, bu mekanizmaların insanlarda daha geniş çapta doğrulanması için çalışmalara devam ederken, uzmanlar şimdiden bireyleri diyetlerini gözden geçirmeye ve sağlıklı alternatiflere yönelmeye sürdürdü.
Haber: Hatice Özen / Haber Merkezi
