Yalçın Çelik, AK Partinin Yerel Yönetim Hamlesini Anlattı

AK Parti’den Yerel Yönetim Hamlesi: Belediye ve Köy Statülerine Yeni Düzenleme Geliyor

Türkiye’de yerel yönetim sistemi, hem idari işleyiş hem de kaynak yönetimi açısından yeni bir dönüşüm sürecine giriyor. Adaletve Kalkınma Partisi(AK Parti) tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na 16 Mayıs 2025 tarihinde sunulan 35 maddelik yasa teklifi, belediye teşkilatlanması ve köy statüsü konularında önemli düzenlemeler içermektedir. Söz konusu teklif, yalnızca idari yapıyı değil, aynı zamanda çeşitli kamu kurumlarının görev alanlarını ve işleyiş esaslarını da doğrudan etkileyecek niteliktedir.

Yerel Yönetimlerde Yeni Dönem: Nüfus Kriterleri Yeniden Tanımlanıyor

Teklifin en temel maddelerinden biri, belediye kurulabilmesi için gereken nüfus alt sınırının5 bin kişiye çıkarılmasıdır. Bu düzenleme, özellikle kırsal ve gelişmekte olan bölgelerde altyapı, ulaşım ve kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliği açısından yeni bir denge arayışının göstergesi olarak değerlendirilmektedir.

Buna karşılık, hâlihazırda belediye statüsünde olan ve nüfusu 2 binin altına düşen yerleşim birimlerinin köy tüzel kişiliğine dönüştürülmesi öngörülmektedir. Bu kapsamda belediye başkanlığı, belediye meclisi ve encümen gibi yerel idare organları kaldırılacak; yönetim yetkileri köy muhtarlığına devredilecektir.

Bu düzenleme, hem bütçesel verimliliği artırmayı hem de idari organizasyonu sadeleştirerek hizmet sunumunda etkinliği sağlamayı amaçlamaktadır. Özellikle uzun yıllar düşük nüfusla faaliyet göstermeye çalışan belde belediyelerinin, sınırlı kaynaklarla yürüttüğü hizmetlerde yaşanan yetersizliklerin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

Yasanın Kapsamı Yerel Yönetimlerin Ötesine Geçiyor

35 maddelik torba yasa teklifi yalnızca belediye ve köy düzenlemeleriyle sınırlı kalmamakta; birçok alanda yapısal değişiklikler getirmektedir:

• Silahlı Kuvvetlerde Rütbe Terfileri: Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin terfi bekleme süreleri, Cumhurbaşkanı’nın takdiriyle artırılabilecek ya da azaltılabilecektir. Bu esneklik, özellikle olağanüstü durumlarda personel yapısının ihtiyaçlara göre şekillendirilmesine olanak tanıyacaktır.
• Yabancı Uyruklu Akademisyenler: Yükseköğretim kurumlarında görev yapacak yabancı akademisyenlerin sayısı, toplam öğretim elemanı kadrosunun %2’sini aşamayacaktır. Bu düzenleme, yerli akademik kadroların gelişimini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
• Gençlik ve Spor Bakanlığı İl Koordinasyon Ofisleri: Gençlik ve Spor Bakanlığı, illerde daha etkin bir koordinasyon sağlamak amacıyla doğrudan bağlı ofisler açabilecektir. Bu sayedegençlik projeleri ve spor yatırımlarında merkezi yönetimle yerel dinamikler arasındaki bağ kuvvetlendirilecektir.
• Ekonomik ve Sosyal Konsey: Konseyin üyeleri ve çalışma usulleri tamamen Cumhurbaşkanı’nın yetkisine bırakılacaktır. Bu yapı, stratejik karar alma süreçlerinin daha hızlı ve bütüncül bir biçimde yürütülmesini hedeflemektedir.

Amaç: Etkinlik,Verimlilik ve Sadeleşme

AK Parti yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda, teklifin temel hedefi olarak; kaynakların etkin ve verimli kullanılması, kamu hizmetlerinde kalite artışı ve idari yapının sadeleştirilmesi vurgulanmaktadır. Türkiye’de yüzlerce belde belediyesinin uzun süredir düşük bütçelerle büyük sorumluluklar üstlenmeye çalıştığı göz önüne alındığında, söz konusu düzenlemenin hizmet sunum kalitesini artırma potansiyeli taşıdığı değerlendirilmektedir.

Ayrıca yeni belediye kurulabilmesine olanak tanıyan nüfus eşiğinin artırılması, gelecekte plansız şehirleşmenin önlenmesi açısından da önemli bir adım olarak görülmektedir.

Meclis Süreci ve Toplumsal Yansımalar

Yasa teklifinin önümüzdeki haftalarda TBMM komisyonlarında ele alınması beklenmektedir. Muhalefet partileri ve sivil toplum kuruluşları, bazı düzenlemelere karşı eleştiri getirebilir.

Özellikle belediye statüsünü kaybetme riski taşıyan yerleşim yerlerinde sosyal ve siyasi tepkilerin gündeme gelmesi olasıdır.

Ancak uzun vadede değerlendirildiğinde, bu tür düzenlemelerin kamu kaynaklarının daha dengeli kullanılmasına ve yerel idarelerin sorumluluklarını etkin bir biçimde yerine getirmesine katkı sağlayacağı öngörülmektedir.

35 maddelik yasa teklifi, Türkiye’nin idari yapılanmasında önemli bir dönüşüm sürecini başlatmakta; yerel yönetimlerden kamu yönetiminin genel yapısına kadar birçok alanda yeniden yapılanmayı gündeme getirmektedir. Teknik ve yönetsel bakış açısıyla değerlendirildiğinde, teklifin, çağın gerekliliklerine uygun ve yönetilebilir bir kamu yapısı oluşturma niyetini taşıdığı açıktır.

Hazırlayan: Yalçın Çelik – Teknik Öğretmen,Mekatronik Yüksek Mühendisi

28. Dönem MHP Aksaray Milletvekili Aday Adayı