İlhami İNCEÖZ


Hanobası’nın Acıpınar’a Nakli (1951-1959)

Adnan Menderes’ten Acıpınar’a Telgraf (1959)


Hanobası’nın Acıpınar’a Nakli (1951-1959)

Adnan Menderes’ten Acıpınar’a Telgraf (1959)

14 Ocak 1951 Niğde Vilayeti Kurul kararı yazısıyla, tekraren ve sonucu itibariyle, son kez 1955 yılında hükümete Hanobası Nahiyesi'ne bağlı köylüler yaşadıkları bazı zorlukları dile getirirler. 

Hanobası köylülerinin Vilayet merkezine bildirdikleri çözülmesi gereken en acil sorun sık sık meydana gelen sel felaketlerinde yaşanan can ve mal kayıplarının önlenmesidir. Bunun çözümü için köylülerin önerdiği çare, köylerinin Ankara-Koçhisar yolunun kıyısına taşınarak, yeni yapılanma ile köydeki mevcut sorunların tamamından kurtulmak istemektedirler. Daha önceden bildirdikleri karakol ve nahiye merkezine ulaşımın zor olması, resmi işlerin görülememesi ve köyün ulaşım imkanlarının yetersizliği gibi sorunlar, köylülerin günlük hayatlarını olumsuz etkilemektedir. Ayrıca, nahiye müdürünün resmi bir binasının bulunmaması ve bir şahsa ait evde görev yapıyor olması da bu sorunlara eklenmektedir.

Tüm bunların çözümü olarak köylüler, nahiye merkezinin Acıpınar köyüne taşınmasını talep etmektedirler. Acıpınar köyünün merkezi konumu, su kaynaklarına sahip olması ve nahiye müdürlüğü için uygun bir yerleşim alanı olması gibi avantajları, bu talebin temel nedenleridir. Ayrıca, yeni nahiye merkezinin Aksaray-Koçhisar yoluna yakın olması da ulaşım açısından halka, önemli bir avantaj sağlayacaktır. Köylüler, nakille ortaya çıkacak bu yeni birleşmenin adının da ‘’Hanobası’’ olarak değiştirilmesini istemektedirler.

Uzun bir bekleyiş ve yoğun çabalar sonucu bu dilekleri devletçe uygun görülür ve talepleri 1955-1957 yılları arasında gerçekleştirilince, nakledilen köyle aşılan sıkıntılar yerine, bu defa da ‘’Eski Hanobası’’ ile ‘’Yeni Hanobası’’ köy adlarının, vilayet yazışmalarında ve posta hizmetlerinde pek çok karışıklığa ve yanlışlığa yol açtığı fark edilir.

Böylelikle Vilayet yönetimi ve köylülerce, önceden uygun görülen ‘’Hanobası’’ adının tekraren Acıpınar’a dönüştürülmesi, hükümetten bir kez daha talep edilir. 11 Nisan 1957 arşiv belgeli bu talep Başbakanlıkça, Vilayetin uygun gördüğü şekliyle yeniden ‘’Acıpınar’’ olarak onaylanır. Bu kararla Hanobası ile Acıpınar tek gövde haline gelir ve yeni Acıpınar da nüfusu iki bine erişmiş bir Nahiye Merkezine dönüşmüş olur.

Arşiv kayıtlarında bulunan üç belgenin üzerindeki tarihlere göre 1951-1959 yılları arasına yayılan bu serüvenin sonu Acıpınar Muhtarı Abdi Çelebi ile azalarının Adnan Menderes’e çektikleri 29.12.1959 tarihli telgraf ile Başbakandan alınan 30.12.1959 tarihli dönüş cevabı telgrafı ile noktalanır.

Acıpınar Nahiyesinden gönderilen iki sayfalık, 42AksarayNiğde kodlu, 30 Aralık 1959 tarihli Beyoğlu damgalı telgraf metninde şunlar yazar:

‘’Çok Muhterem Sayın Başvekilimiz Adnan Menderes, Nahiye merkezimizin kuruluşundan beri maruz kaldığı sel felaketlerinden ve toprak kaymalarından dolayı senede birkaç vatandaşın hayatına mâl olan araziden kurtarılıp asfalt boyunda köyümüzün kurulması hakkındaki emirleriniz iki bin nüfuslu nahiye merkezimizde büyük bir bayram günü yaşatmıştır. Kurulumuz önünde toplanan bilumum vatandaşların yüksek şahsiyeinize ve hükümetimize karşı olan minnet ve şükranlarını arz ederken ebedi varlık ve saadetlerine dua eder ellerinizden öperiz. Acıpınar Nahiyesi halkı namına Muhtar Abdi Çelebi, Aza Fazıl Zengin (1913-2004), Aza Cafer Koç (1910-1994), Aza Ali Sevindi, Aza İbrahim Öztürk.’’

 

Telgrafı çeken azalardan, Abdi Çelebi sonrası Muhtarlık yapan Fazıl ZENGİN (1913-2004), kendisi 1977-1981 döneminde Aksaray İl genel Meclis üyeliği görevinde de bulunmuştur.

30 Aralık 1959 günü Sayın Başvekil Adnan Menderes’ten telgraflarına aldıkları cevap şöyledir: 

Sayın Abdi Çelebi ve arkadaşları / Acıpınar Nahiyesinde Muhtar / Aksaray / Niğde 

Telgrafınızda izhar olunan (belirttiğiniz) samimi duygulara teşekkür eder Nahiye halkına muhabbetlerimin iblağını (ulaştırılmasını) rica ederim. 

Başvekil Adnan Menderes.

 

 

 

Kaynakça:

Fotoğraflar, Fazıl ZENGİN torunu Deniz ZENGİN.

BCA, 30.1.0.0 /118.746.6 / 30 Aralık 1959.

BCA, 30.11.1.0 / 265.16.04 / 22 Nisan 1957.

BCA, 30.11.1.0 / 254.41.4./ 24 Kasım 1955.