Zeytinyağı, mutfaklarımızın vazgeçilmezi, sağlığımızın dostu. Ancak arkasındaki emek, maliyet ve süreç çoğu zaman göz ardı ediliyor. 6 Aralık itibarıyla bir çiftçinin zeytinyağı üretim maliyetine göz atalım ve piyasa gerçekleriyle yüzleşelim.
1 kg Yağ İçin Gerçekleşen Maliyet
Akhisar’da, yağlık zeytinin kilogram fiyatı 31 TL. Ortalama 4,5 kg zeytinden 1 kg yağ çıkıyor. Yüzde 12 sıkım hakkı da eklendiğinde maliyet şu şekilde hesaplanıyor:
- Zeytin maliyeti: 4,5 × 31 = 139,5 TL
- Sıkım hakkı (%12): 16,74 TL
- Toplam maliyet: 139,5 + 16,74 = 156,24 TL
Bu, yalnızca ham zeytinyağı üretiminin maliyeti. Peki, bu yağın 5 litrelik tenekelerde satışına geldiğimizde tablo nasıl değişiyor?
5 Litrelik Bir Tenekenin Maliyeti
5 litre zeytinyağı, 4,55 kg ağırlığında. Bu durumda:
- 4,55 kg yağ maliyeti: 156,24 × 4,55 = 711 TL
- Ambalaj maliyeti: Teneke (43,5 TL) + Kargo (130 TL) + Karton (10 TL) = 183,5 TL
- Toplam: 711 + 183,5 = 894,5 TL
İşçiliği ve diğer yan maliyetleri de hesaba kattığımızda, bu rakam 915 TL’ye ulaşıyor. Şimdi soru şu: İnternette 500 TL’ye satılan "zeytinyağı" gerçekten zeytinyağı mı?
Piyasadaki Yanıltıcı Algılar
Zeytinyağı üreticisi, yalnızca kaliteli bir ürün sunmakla kalmaz; aynı zamanda paketleme, lojistik ve müşteri hizmetleriyle uğraşır. Ancak piyasa, kimi zaman haksız rekabetin kurbanıdır. 500 TL’ye satılan ürünlerin içeriklerine şüpheyle yaklaşılmalı, çünkü gerçek zeytinyağının üretim maliyeti bu fiyatın çok üzerindedir.
Çiftçinin Perspektifi
Çiftçiler, yalnızca ekonomik baskılarla değil, aynı zamanda tüketicinin bilinçsizliğiyle de mücadele ediyor. "Yağım nerede kaldı?" sorusunun ötesinde, emeklerinin değersizleştirilmesiyle karşı karşıyalar. Bu durum, hem sektörü hem de çiftçiyi zor duruma sokuyor.
Tüketiciye Çağrı: Bilinçli Alışveriş
Zeytinyağı alırken fiyatın yanı sıra kaliteye de dikkat edilmesi şart. Sertifikalı, güvenilir üreticilerden alışveriş yapmak, hem sağlığınızı korur hem de üreticinin emeğine sahip çıkmanızı sağlar. Unutmayın, gerçek zeytinyağının değeri yalnızca fiyatıyla değil, içerdiği emekle ölçülür.
Sonuç olarak, bu tablo hem üretici hem de tüketici için ciddi bir farkındalık ihtiyacını ortaya koyuyor. Zeytinyağı alırken "ucuza kaçmak" yerine, emeğe saygı göstermek gerekiyor. Çünkü sağlıklı bir yaşam, doğru tercihlerle başlar.
